Het was weer raak vorige week… voor de zoveelste keer kwam er een flinke schep aan negatieve beeldvorming over Rotterdammers heen, die leven van een bijstandsuitkering. De aanleiding?
Een cadeautje in de vorm van een werkbonus van vijftig euro voor alle werkenden met een laag inkomen in de Maasstad bedacht door coalitiepartij Leefbaar Rotterdam. Op zich lijkt dit een sympathiek gebaar in deze tijden waarin velen een wat minder gevulde portemonnee hebben. Helaas vormt juist dit een stok om mensen in de bijstand weer eens flink om de oren te slaan.
Hetze tegen bijstandsgerechtigden
Er zijn inmiddels veel indianenverhalen voorbij gekomen. Bijvoorbeeld de opmerkelijke bewering dat mensen in de bijstand zelfs meer inkomen ontvangen dan iemand die het minimumloon verdient. Wat veelvuldig volgt, is een surrealistische optelsom van bijstand en toeslagen. Dat ook mensen die een laag loon verdienen recht hebben op diezelfde toeslagen, vertellen ze er bewust niet bij. Het beeld dat hierdoor ontstaat, is scheef en ontluisterend. Alsof werken voor het minimumloon eigenlijk totaal zinloos is.
De verspreiders van deze feitelijk onjuiste informatie wijzen ook de schuldigen aan; de vele mensen in de bijstand. Zij doelen hierbij vooral op een -in hun ogen-, te riante ondersteuning vanuit de Sociale Dienst. Deze zou wat hen betreft best nog wat minder en vooral strenger kunnen zijn. Volgens de Rotterdamse fractievoorzitter Raymond Buijt van Leefbaar Rotterdam, kost iemand die een bijstandsuitkering heeft de overheid tot 1400 euro per maand. Hier staat volge
ns hem tegenover dat iemand die werkt belasting betaalt en dus geld binnenbrengt. Deze met opzet scherp neergezette vergelijking, lijkt een opmaat te zijn naar een hetze tegen bijstandsgerechtigden.
‘Pest ze de bijstand uit beleid’
“Kun je niet in je eigen onderhoud voorzien, dan ben je een uitvreter”‘ zo lijkt de onderliggende boodschap. Dat het juist het snoeiharde en hardvochtige Leefbaar-beleid (met steun van CDA en D66) is geweest die mensen tot de afgrond heeft gebracht, is des te schrijnender. Vol trots heeft Leefbaar Rotterdam het de mensen die afhankelijk zijn van een uitkering stapje voor stapje moeilijker gemaakt. Zo zijn voorzieningen uitgekleed en tegemoetkomingen afgeschaft. Daarnaast is er een verhardend patroon ontstaan in de wijze waarop er met mensen in de bijstand wordt omgegaan. Strengere regels en een zeer actieve opsporing van fraude, zijn hierin belangrijke speerpunten. Zo zijn er de afgelopen jaren nog eens duizenden dossiers onder een vergrootglas gelegd, om deze door te lichten op rechtmatigheid. Dit met als resultaat, dat vijftien procent van de onderzochte uitkeringen is stopgezet. 
In de praktijk kan er al snel sprake zijn van ‘fraude’. Bijvoorbeeld bij het verzuimen een kleine wijziging door te geven. Het gevolg is een min of meer ‘pest ze de bijstand uit beleid’. Een flinke deel van deze mensen raken vervolgens in ernstige problemen, belanden in de schuldsanering of zelfs op straat.
De cijfers waarmee de wethouder wappert, laten weliswaar een positieve uitstroom vanuit de bijstand zien, maar verzwijgen waarheen deze mensen dan precies uitstromen en voor hoelang. Het positieve resultaat van uitstroom op papier, is het topje van een ijsberg aan menselijke drama’s.
Dreigementen, dwang en controle
Natuurlijk zijn er ontvangers van een uitkering, die absoluut zouden kunnen werken. Toch is dit bepaald een minderheid. De harde aanpak van het huidige college is wellicht in het geval van deze mensen een logische en effectieve aanpak. Ook heeft het invoeren van een tegenprestatie in de vorm van vrijwilligerswerk bepaalde positieve kanten. Echter, er is een veel grotere groep, mensen die door verschillende factoren niet makkelijk meer aan de slag kunnen. Denk hierbij aan een verminderde gezondheid op lichamelijk gebied, of aan psychische klachten. Juist deze laatste groep, kan door de druk vanuit de gemeente in nog grotere problemen raken. Kwetsbare mensen ‘verplicht papier laten prikken’, gaat niets positiefs opleveren. 
Maatwerk en persoonlijke begeleiding zouden dat zeker wel kunnen. Ga hierbij vooral uit van de waarde van mensen, en benadruk de talenten die zij bezitten. Dit in tegenstelling tot de huidige rechtse wind van dreigementen, dwang en controle. Een aanpak die overigens niet van toepassing is op de Leefbaar Rotterdam -politici zelf. Laten we eens goed in de gaten houden hoeveel van hen er na de raadsverkiezingen van volgend jaar, bij verlies gebruik zullen maken van de riante wachtgeldregeling…
Bron: (lokale) media, d.d. 19 juni 2017
