Niet consolideren, maar de onrust opzoeken

Op 1 september 2022 verlaat Aranka van der Velde het Basisberaad om te genieten van haar pensioen. Samen met Aranka kijkt Denkraam terug op 3,5 jaar coördinatie van het Basisberaad. Hoe is deze periode haar bevallen? We kijken terug op een periode van corona, verhuizing, werken aan het team en hard werken voor de mensen voor wie het Basisberaad werkt.

“Het was een intensieve periode,” zo begint Aranka, “het Basisberaad is een aparte club. Er is zoveel meer te doen voor de mensen die gebruik maken van het Basisberaad, en er is beperkte tijd. Hierdoor lijkt het alsof er altijd tijd te kort is. Dit lijkt soms frustrerend, maar het is vooral intensief. Ik vind het ook lastig om het Basisberaad los te laten, het is toch ook bevredigend werk.”

Antipsychiatrie

Aranka’s vorige werkgever, Stichting Corridor (kleinschalige hulpverlener in Rotterdam), is net als Basisberaad ontstaan vanuit antipsychiatrie-tijdperk begin jaren ’80 vorige eeuw. In de antipsychiatrie kwam men in verzet tegen de gevestigde orde van de toenmalige psychiatrie, en de gevestigde bolwerken van grote instellingen buiten de stad. Vanuit deze gedachte ontstonden wegloophuizen, midden in de samenleving. Corridor is ontstaan vanuit het Wegloophuis Rotterdam.

“Toen ik begin deze eeuw kwam werken bij Corridor was het ook al een ‘kleine club’, waar de cliënt centraal staat”, aldus Aranka, “en een bewuste keuze om daar te gaan werken. De keuze om daarna voor Basisberaad te gaan werken, was omdat het een fijne plek is voor afsluiting.” Het is dan ook de drive dat het anders moet. “De cliënt hoort voorop te staan. Het gaat hierbij om zaken als herstel en eigen belang van de cliënt.”

Van actiegroep naar overlegorgaan

“Het Basisberaad is professioneler geworden. Maar zeker niet saaier. Het is niet alleen met de vuist op tafel slaan. Je moet ook echt samenwerken om als belangenbehartiger iets te bereiken. Het is ook in overleg gaan met gemeente(n) en andere organisaties over hoe het anders kan. Bijvoorbeeld vanuit ons platform Movers organiseren we nu de ‘mystery guest’ voor Centraal Onthaal, het loket waar je je kan melden als je dakloos bent. De resultaten van de anonieme bezoeken als mystery guest bespreken we met de gemeente.

Een ander voorbeeld is de Herstelacademie: dit is iets wat het Basisberaad graag wil, maar niet eerder zelf heeft kunnen oppakken. Het is wel blijven sudderen. In samenwerking is een groep gevormd en een plan geschreven voor de gemeente, deze heeft nu dan ook een toekenning gedaan. Een belangrijke aanbeveling hierbij was, dat het niet zou worden uitgevoerd door een zorgaanbieder. De aanbesteding in Rotterdam is dan ook toegekend aan Wmo Radar. Over de ontwikkeling is veel contact geweest met Basisberaad, en we hebben een van onze medewerkers Tabitha, gedetacheerd. Het is goed dat je met overleg concrete resultaten kan bereiken.”

Zelfstandig of onderdeel Zorgbelang

Voorheen was Basisberaad Rijnmond een eigen stichting. Na het faillissement in 2009 is Basisberaad overgenomen door Zorgbelang Zuid-Holland, welke per 1 januari 2019 is gefuseerd tot Zorgbelang Inclusief. “Niet iedereen was hier blij mee” vertelt Aranka, “het heeft dan ook weerslag gehad op het team.” Werken binnen een grotere organisatie is niet belemmerend, benadrukt Aranka. “We worden ook relatief vrij gelaten. En van daaruit kunnen we elkaar versterken en van elkaar leren. Zo heeft bijvoorbeeld Zorgbelang een spel ontwikkeld rond ervaringsdeskundig welke wij kunnen gebruiken binnen de trainingen.

Er was de angst voor ‘opslokken’. Het is van belang dat je als afdeling apart blijft, en goed blijft functioneren. Je kan dan van elkaar leren. Zo hebben zowel Basisberaad als Zorgbelang onafhankelijke cliëntondersteuners (OCO) in dienst: zij kunnen samenwerken en van elkaar leren. En we hopen van projectleiders van Zorgbelang gebruik te kunnen maken voor het schrijven van projectplannen, als er bijvoorbeeld een projectaanvraag komt vanuit een buurgemeente of instelling. Daar hebben we nu in de praktijk te weinig tijd voor.”

Werken aan kansen

“Gelukkig hebben we de vrijheid gekregen,” vervolgt Aranka, “in het begin was het veel werken aan het team. Gelukkig kunnen we ons nu weer wat meer naar buiten keren. Het was vooral zoeken naar rust. Eigenlijk ben ik zelf niet zo van de rust en consolidatie. Eigenlijk moet je als Basisberaad de onrust opzoeken.”

De straatadvocaten bijvoorbeeld nemen nu deel aan de jongerencoalitie. “Jongeren zijn een ‘hot item’”, vertelt Aranka, “We werken samen met Fietje Schelling, ondersteuner van het jongerenteam Rotterdam. Met ‘verbetertafels’, gesubsidieerd door de gemeente, willen we jongeren die wonen in instellingen meer zeggenschap te geven en de instellingen waar nodig te verbeteren. Het Kansfonds heeft gelden beschikbaar gesteld om de landelijke belangenbehartiging voor jongeren te organiseren: de jongeren coalitie. Een aantal partijen werkt hierin samen, waaronder het Basisberaad. Een deel van deze subsidie gebruiken we om een politiek lobbyist in te huren. Op deze manier kan eenieder zijn/haar kwaliteit inzetten.”

Ook de gesubsidieerde activiteiten van het Basisberaad lopen volgens Aranka goed. “Er gebeurt veel. Binnen de collectieve belangenbehartiging nemen we veel deel aan andere overleggen en samenwerkingsverbanden, onder andere de verbetertafels en project 010.”

Blij of spijt van het Basisberaad?

“Dat is een leuke vraag,” antwoordt Aranka lachend. “Ik ben wel blij met de keuzes. Ik begon rustig bij het Basisberaad, als OCO. Ik heb er geen spijt van gehad toen ik ja zei op de vraag of ik coördinator wilde worden. Ik zocht ook een uitdaging. En nu heb ik de keuze gemaakt om te stoppen. Het is nog afwachten of dit me gaat bevallen. Ik ben niet mijn werk, en wil het ook niet worden. Ik houd van onder andere van feesten en van lezen. Hier heb ik toch wel op moeten inboeten. Ik heb moeite om afscheid te nemen. Maar toch is het een verstandige keuze: er is meer in het leven.”

Plannen voor de toekomst

“In september ga ik helemaal niks doen, ik moet mezelf even in bescherming nemen. Ik wil even voelen hoe het is om niet te werken. Daarna kijk ik verder. Er is genoeg vrijwilligerswerk te doen, bijvoorbeeld met nieuwe medelanders, of met mensen die een lichamelijke en/of verstandelijk beperking hebben. Ik heb wel moeite met weg gaan, maar er komt vast iets moois voor terug.”