Ingezonden – Eduard Geenen 2025
De KRO heeft jaren geleden een poster uitgegeven met daarop de beeltenissen van 365 heilig verklaarden. Een indrukwekkende poster. Want ga je de levensloop van zo’n heilige lezen dan blijkt maar al te vaak dat ze min of meer verschillende psychische kenmerken hadden waar de psychiatrie korte metten mee zou maken na de reformatie en de opkomst van het rationele denken.
Gelukkig zijn er hedendaagse mensen, zoals Jim van Os (hoogleraar psychiatrie), die daar andere benaderingen en waarden aan toekennen. Steeds meer blijkt een psychische ‘eigenaardigheid’ juist een positieve bijzonderheid te zijn. Mits je leert om het te hanteren zonder pillen die het wegdrukken. Maar de maatschappij is dusdanig geëconomiseerd dat alles en iedereen langs de meetlat wordt gehouden waarbij economisch rendabel zijn, het belangrijkste is.
In de vroege christelijke kerk werden, behalve Jezus en Maria, uitsluitend martelaren vereerd. Onder andere op hun naamdag of door een gebeurtenis, wat dan een feestdag werd. Vanaf de vierde eeuw werden ook in sommige gevallen belijders, gelovigen die geen marteldood gestorven waren, waardig geacht vereerd te worden. Vaak waren het mensen met een enorme toewijding en godsvrucht of spiritualiteit die een kloosterorde stichtten met talrijke volgelingen.
Zij waren in staat om boven zichzelf uit te stijgen als mens, dit te hanteren en over te brengen aan anderen zonder zichzelf te verliezen. Kort door de bocht kunnen helderziendheid en hoog gevoeligheid leiden tot een psychose als je niet de mogelijkheid hebt om het te kunnen hanteren. Die mensen waren er toen ook. Die werden dan wel in de kloosters opgenomen en verzorgd of het werden heiligen.
De oude Rooms Katholieke kerk zag al die heiligen eerder als verbinder van het goddelijke en als ware gelovigen. Terwijl de gegoede burgerij en adel daar geen raad mee wisten, buiten dan de brandstapel Tegenwoordig worden die heiligen als waanzinnigen afgedaan als je het eenzijdig bekijkt vanuit een economisch perspectief. Rare gasten met praatjes waar je niets aan had.
Vóór de christelijke tijd leefde men in stamverband. Die samenlevingen zorgden vaak ook met harde hand dat het stamverband nooit werd verbroken. Anderzijds was het wel zo dat iedereen een plaats binnen de stam had, met al zijn of haar vaardigheden en eigenschappen. Iedereen was belangrijk, mits tot voorspoed van de stam. Dat was ook niet vrijblijvend, maar elk inzicht werd gewaardeerd zo lang de veiligheid gegarandeerd was. Een kenmerk wat bij vrijwel elke stam van toepassing was, en was en niet altijd vreedzaam.
In de Verenigde Staten hebben verschillende indianenstammen jaren gedaan om een conflict met de VS-regering om tot een besluit en verdrag te komen over het gebruik van hun gronden maar vooral hun rechten. Dit tot verbazing van de VS-regering, die het te lang vond duren. Binnen iedere stam werd er met iedereen over gesproken. Daarna werd er met de andere stammen overlegd die dat weer met hun stamgenoten besproken. Net zo lang tot iedereen en alle andere stammen zijn goedkeurig kon geven. Hoezo wordt onze westerse democratie zo bejubeld?
Een goed leider binnen een stam zorgde dat iedereen zijn plek weet maar ook kan functioneren en tevreden is en blijft. Anders is hij binnen de kortste keren geen leider meer. Kort gezegd: iedereen heeft kwaliteiten, ook al zijn die soms vreemd te noemen. Stel dat helderziende of hoog gevoelig persoon lid is van het bestuur / directie. Hij of zij zou goede inzichten kunnen geven. Uiteraard is het wel van belang dat zo iemand wel begrijpt waar het over gaat.
Maar macht blijft het tegenovergestelde van spiritualiteit, liefde en vrede. Dat begrijpen veel mensen niet en waarschijnlijk nooit. Ook al zoeken mensen in onder andere het bedrijfsleven keer op keer naar verdieping door een cursus filosofie te doen. Denken over het denken.
Het blijft me ook verbazen dat de meeste uitvoerende professionals in o.a. de zorg zo weinig lezen over alternatieven maar wel handelen vanuit protocollen en richtlijnen. Misschien was de christelijke spiritualiteit van vroeger niet zo slecht en nog altijd iets beter dan van god los te zijn. Wie of wat dat godsbegrip ook mag wezen. Blijkbaar gewoon een alomvattende spirituele kracht in plaats van het hedendaagse hegemoniale economische huisje-boompje-beestje denken.
Maar wat is zonde? Een talent wat niet gebruikt wordt? Wie zonder zonde is werpe de eerste steen, toch?
