Onder deze titel heeft drs. Sylvia Saakes weer een nieuw boek uitgebracht. Net als haar eerste boek “De logica van een crisis” werd het boek gepresenteerd in een van de hoogtepunten van Rotterdam op de bijna bovenste verdieping van het gebouw “De Rode Appel”. Denkraam was daarbij. Wat het nieuwe boek van Sylvia Saakes tot een goed boek maakt is dat het in verschillende opzichten verantwoord geschreven is: zowel theologisch als antropologisch als methodologisch. Het boek is evenwichtig geschreven en opgebouwd.
We kennen de schrijfster als de voorzitter van de werkgroep IPR dat is “Integrale Psychiatrie Rijnmond” van de afdeling Basisberaad van Zorgbelang Zuid Holland in Rotterdam. Zij volgde in die functie Rene Kragten op die met de werkgroep begonnen was. Als uitgangspunt van haar boek heeft zij leden van die IPR groep als cliënten van de geestelijke gezondheidszorg geïnterviewd. In hoofdstuk vier staat hiervan een verslag. Zij krijgen hierdoor een stem. Er ontstaat dan een kwalitatief beeld van die cliënten en hoe zij omgaan met het thema van het boek, het zelfhelend vermogen bij psychische klachten. Maar ook de professionele hulpverleners binnen de geestelijke gezondheidszorg komen aan het woord. Zij vertellen hoe binnen hun organisatie ervaring is opgedaan met alternatieve en complementaire methodes en hoe dit tot veranderingen in het beleid van de organisaties heeft geleid. Ook het wetenschappelijk onderzoek bevestigt de doelmatigheid van deze methodes die in de tijd van Freud, Jung en Adler nog maar nauwelijks bekend waren.
De schrijfster maakt een inventarisatie van de verschillende methoden om het zelfhelende vermogen te versterken. Belangrijk is vooral een bredere visie en inzicht in de aard en het ontstaan van de psychische klachten die men heeft. Verder methodes als Tai Chi, Reiki, massage en ander lichaamswerk, meditatie en mindfullness. Het zijn methodes die deels uit het oosten komen, deels in het westen verder ontwikkeld zijn of daar ook hun oorsprong hebben. Deze methodes zijn er op gericht om zowel de geest van de mens als ook het lichaam meer bewust te maken zodat de mens niet in gepieker vervalt over hoe moeilijk het leven wel is met die psychische klachten maar meer bij zich zelf blijft en de spanningen in lichaam en geest bewust ervaart. Dan ontstaat er meer rust bij de mens en kan het zelfhelende vermogen zich ten volle ontwikkelen. Dat is vaak ook nog goedkoper dan pillen slikken en praten met de psychiater. In deze tijd van bezuinigingen een goede reden voor veel organisaties om deze nieuwe methodes toe te gaan passen in de gezondheidszorg.
In hoofdstuk 8, “De Cliëntenbeweging Voorbij?”, belicht Sylvia Saakes enkele stromingen binnen de geestelijke gezondheidszorg (GGz) die het perspectief en het belang van de cliënt centraal stellen: rehabilitatie, herstel en presentie. Rehabilitatie is een proces van cliënt en hulpverlener samen gericht op doelen als wonen, werken, leren en sociale contacten van de cliënt. Hierbij is het doel een rolherstel. Van de rol van cliënt van de hulpverlening in de GGz krijgt men de rol van deelnemer in de maatschappij, nog wel onder begeleiding. Herstel is geen hulpverlening maar gericht op ontwikkelen van eigen kracht. Regie over eigen leven zonder voortdurende ruggespraak met de hulpverlening. En de stichting Presentie stimuleert als reactie op klachten van de cliënten dat de hulpverlener ook werkelijk als mens aanwezig is bij zijn contacten met de cliënt en niet alleen maar zijn nummertje hulpverlening maakt. Door de cliënten wordt dat als leeg ervaren en het draagt niet voldoende bij tot de rehabilitatie en herstel na psychische klachten en crisis .De schrijfster pleit voor een integratie van deze benaderingen en meent dat de integrale psychiatrie hier nieuwe wegen voor aangeeft. Veelzeggend dat de Rogier Hoenders, leidinggevende van het Centrum voor Integrale Psychiatrie Lentis in Groningen het voorwoord voor het boek heeft geschreven. Er gaat niets boven Groningen. Graag willen wij het boek aanbevelen voor hulverleners en voor onze lotgenoten en lezers van Denkraam.
Drs. Raymond H.G.Cannegieter en drs. Jan W Bijl.
Werkgroep Integrale Psychiatrie Rijnmond
