De overheid gaf het aanjaagteam verwarde personen opdracht de problematiek van verwarde personen in kaart te brengen en tot oplossingen te komen (09/2015) . Ondanks een dubieuze naam is het aanjaagteam absoluut niet te verwarren met een opjaagteam; het team moet juist haast maken met de aanpak van de toegenomen moeilijkheden. Want die komen nu vaak pas tot uiting bij ervaren overlast.
Het aanjaagteam geeft daarbij aandacht aan de veelzijdigheid van de problematiek: “mensen met verward gedrag hebben vaak meervoudige problemen, vele invalshoeken spelen een rol en samenwerking over diverse vakdisciplines heen en in verschillende fases is noodzakelijk.”
Hun eerste rapport (02/2016) kreeg de titel ‘Samen doorpakken, op weg naar een meer persoonsgerichte aanpak voor en met mensen met verward gedrag’. Het benoemde vooral de bouwstenen ter passende ondersteuning van mensen die verward gedrag vertonen en hun familie/maatschappelijk netwerk.
De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft deze bouwstenen (hier) uitgewerkt met feiten, aanbevelingen en voorbeelden bij een praktische aanpak.
Een probleem waar we helaas ook hier weer op stuiten sinds ze verantwoordelijk werden voor vele zorgtaken is dat gemeenten de vrijheid hebben om hun eigen besluiten te nemen. Afspraken zijn nodig waarbij de persoon met verward gedrag duidelijk centraal staat.
Het zou dus bijzonder bevorderlijk zijn als die afspraken tussen de gemeenten en de vele ketenpartners (zorg van professionals op alle niveaus, zelfzorg, naastenzorg, huisvesting, inkomen, dagbesteding, werk, brandweer, politie, justitie, etc.) landelijk tot een sluitende aanpak leiden.
Het aanjaagteam rapporteerde hierover dat structurele oplossingen een gedeeld perspectief vereisen met een krachtige beweging van mensen en organisaties, die samen werken aan een sluitende aanpak, die aansluit bij de uitgangspunten van de transformatie in het sociale domein. Deze visie heeft vier hoofdbestanddelen:
- integrale, persoonsgerichte aanpak,
- van systeemwereld (maatschappij) naar leefwereld (individu),
- heldere regie en eigenaarschap (bij de aanpak van problemen).
- centraal staan preventie en vroegtijdige signalering.
Hun tweede rapport (07/2016) kreeg de titel “Samen verder doorpakken”.
Het team hanteert een brede definitie voor verward: “het gaat om mensen die grip op hun leven (dreigen te) verliezen, eenmalig of chronisch, waardoor het risico bestaat dat zij zichzelf of anderen schade berokkenen. Deze mensen hebben vaak verschillende aandoeningen of beperkingen, veelal in combinatie met verschillende levensproblemen.”
Om elkaar goed te verstaan, hanteert het team volgende categorieën (overlappend, niet limitatief, géén nieuwe hokjes): 
Het concludeerde dat de gewenst sluitende aanpak van de negen bouwstenen nog niet is bereikt, ondanks positieve initiatieven. Het aanjaagteam noemt nu een aantal te stellen prioriteiten om problematiek sneller in de praktijk aan te pakken:
- Verbinding van mensen en hun omgeving
- Aanbod zorg en ondersteun op maat en informatievoorziening;
snel en voldoende - Hulp en opvang (24/7) vierentwintig uur per dag, zeven dagen per week
- Preventie; voorkomen van persoonlijk leed en maatschappelijke onrust
- Drempels in bureaucratie en financieringsstromen verwijderen,
- Verantwoordelijkheden nemen en verantwoording afleggen,
- Doorzetten bij de inzet op het vraagstuk personen met verward gedrag.
Het aanjaagteam rondt het werk 09/2016 af in het vertrouwen dat een sluitende aanpak wordt bereikt die positieve baten levert voor zowel het individu als ook de samenleving:
“als de aangedragen oplossingsrichting volhardend wordt ingezet in de gemeentelijke praktijk waarbij belemmeringen die niet op lokaal niveau op te lossen zijn, aangepakt worden door partijen op regionaal of landelijk niveau.” Tot en met mei 2017 zal een projectleider hieraan verder werken. Het eindresultaat wordt als volgt verbeeld:
Baten sluitende aanpak (klik op de tekst hiervoor en zie de afbeelding)
De heeft ook het tweede rapport hier verder uitgewerkt met verder aanbevelingen, rapporten, factsheets en voorbeelden voor een praktische aanpak.
Kort samengevat zijn alleen al de baten voor de betreffende mensen: zorg en steun op maat, meer inwoners in zorg, minder kans op escalatie, sneller herstel en minder terugval. Daarnaast worden meer positieve effecten voorzien zoals hun betere kwaliteit van leven, waaronder huisvesting, ziektekostenverzekering en voor de samenleving minder overlast, meer veiligheid en minder kosten.
Je zou zeggen, wat houdt wie of wat dan ook tegen ?
Praktijkervaringen uit de regiogemeenten zijn welkom, zowel positief als ook andere.
Het vorige redactieartikel noemt al een nieuw meldpunt.
Bronnen: rapportages aanjaagteam en vng, d.d. juli 2016
