Wanneer een kind beperkingen heeft of de ontwikkeling anders verloopt dan bij andere kinderen, kan dit gevolgen hebben voor het functioneren in de klas. Soms in de praktijk zelfs zulke gevolgen, dat gewoon onderwijs met een paar kleine aanpassingen niet mogelijk is. Dat is het moment dat bekeken kan worden of het betreffende kind met wat extra begeleiding en individuele aandacht binnen het reguliere onderwijs past of dat het toch beter is om te kijken naar een andere school binnen het speciaal onderwijs…
Speciaal onderwijs en speciaal basisonderwijs
Speciaal onderwijs is onderwijs voor kinderen met beperkingen. Het onderwijs wordt gegeven op gespecialiseerde scholen. Er is speciaal onderwijs voor zowel de basisschool als het voortgezet onderwijs. Binnen het speciaal onderwijs wordt er onderscheid gemaakt tussen voortgezet speciaal onderwijs (VSO) en speciaal basisonderwijs (SBO). Leerlingen in het speciaal onderwijs gaan meestal na hun 12e naar het voortgezet speciaal onderwijs. Vooraf, van hun 4e tot hun 12e, volgen ze meestal speciaal onderwijs. Naast het speciale onderwijs bestaat er ook nog speciaal basisonderwijs (SBO). Op SBO-scholen volgen kinderen die moeilijk leren, kinderen met opvoedingsmoeilijkheden of alle andere kinderen die speciale ondersteuning en aandacht nodig hebben hun onderwijs.
Het verschil tussen SBO-scholen en scholen voor speciaal onderwijs is dat de SBO-scholen dezelfde kerndoelen als reguliere basisscholen aanhouden, 
de leerlingen krijgen alleen meer tijd om deze doelen te behalen (tot hun 14e). Voor het speciaal onderwijs zijn aparte kerndoelen opgesteld. Op SBO-scholen wordt het onderwijs daarnaast in kleinere groepen aangeboden en er werken meer deskundigen. Na het speciaal basisonderwijs gaan leerlingen naar het vmbo, het praktijkonderwijs of het voortgezet speciaal onderwijs.
Voortgezet speciaal onderwijs
Het voortgezet speciaal onderwijs is voortgezet onderwijs voor kinderen met een beperking en heeft als doelstelling zoveel mogelijk leerlingen voor te bereiden op de arbeidsmarkt. Het voortgezet speciaal onderwijs heeft drie uitstroomprofielen: een voor arbeidsmatige dagbesteding, een voor de (beschermde) arbeidsmarkt en een met als doel een diploma voortgezet onderwijs te behalen. Afhankelijk van de mogelijkheden van de leerling wordt hij of zij in een van deze drie profielen ingedeeld.
Wanneer wordt gekozen voor speciaal onderwijs?
Als een leerling problemen heeft waar een reguliere school niet mee overweg kan, kan worden besloten hem of haar te plaatsen in het speciaal onderwijs. De scholen in het speciaal onderwijs zijn meer gespecialiseerd in leer- en gedragsproblemen van kinderen. 
Leerlingen krijgen er standaard onderwijs, maar worden intensiever begeleid. Scholen voor speciaal onderwijs zijn gebonden aan dezelfde urennorm die geldt voor het reguliere basisonderwijs. Dit houdt in dat leerlingen vanaf 13 jaar een minimum aantal van 1000 uur per schooljaar onderwijs moeten volgen. Voor het speciaal onderwijs gelden er andere kerndoelen dan voor het reguliere onderwijs.
Bronnen:
nationaleonderwijsgids.nl
passendonderwijs.nl
