Ingezonden opinie: Ik (Eduard Geenen) heb de handout “Training psychiatrische stoornissen” en verdere info gelezen van mijnheer H. Aardige vent lijkt mij, en zoals veel van dit soort trainers zal hij ook op een prettige en mensvriendelijke manier trainingen geven. De pest met dit soort aardige mensen is dat zij ook brood met boter willen. Wat ze gegund is, daar niet om. Vermoedelijk een hypotheek en waarschijnlijk nog opgroeiende kinderen die denkbaar ook een studie willen, hakt er enorm in en zet de ketel op de hoogste stand. Scoren dus en opdrachten binnenhalen.
“Dichter bij jezelf komen en zo”
En wat ik zie in de laatste 15 jaar is dat veel aardige en mensvriendelijke trainers en coaches dit soort trainingen zijn gaan geven. Niet meer willen werken in een door regel en wetgeving steeds verder verstikkende werkatmosfeer en prettig bezig willen zijn met mensen. Gedreven door de mogelijkheden van vrije marktwerking en het vooruitzicht naar ratio beloont te worden waren er die deze ratio al bij voorbaat inplande in de vorm van een mooi vrijstaand huis uiteraard met hypotheek. Veel ex-werknemers van reintegratiebedrijven of andere begeleidende instanties zijn dit gaan doen. Ik ken de voorbeelden waarbij mensen die in het bedrijfsleven werkten ‘iets’ met mensen wilden doen. Vaak iets vaags en gebaseerd op engelenhaar met rozengeur en maneschijn. Vooral dichter bij jezelf komen en zo. Allemaal nobel en prijzenswaardig. En dan nu mijn kritiekpunt. Deze mensen verhuren zich – nu – door marktwerking gedreven met hun nobele idealen aan bedrijven en instanties die juist – niet – meer op een goede manier met mensen omgaan en dit ook niet meer willen en vaak ook niet kunnen. Ondanks dat die bedrijven en instanties met mooie woorden hun werkwijze en doelstelling fantastisch weten te brengen als zeer positief. Iets waarbij vooral anders het dagelijks brood en boter bij de vis in het gedrang komt.
“Alles moet zelfsturend worden!”
Zelfsturing is het hot-item binnen de meeste begeleidingsinstanties. Het klinkt zo mooi, zeker als er daarna nog een veelvoud aan dikbetaalde managers onzichbaar rondlopen en hun communicatie via de email aangevuld met to-do lijsten. Of het nu sozawe of Reakt of Parnassia of GGZ is. Alles moet zelfsturend worden! Ook cliënten die al lang niet meer weten of ze van voren nog leven en van achteren alleen maar hete adem voelen. Wat het allemaal nog verwarrender maakt, vandaar de groei van steeds meer verwarde mensen. Wat ik al schreef, mijnheer H. lijkt mij een aardige vent maar voelt vermoed ik net als iedereen in deze maatschappij ook de hete adem in zijn eigen nek om zijn hoofd boven water te houden. Dat is geen persoonlijk verwijt aan hem of aan al die anderen met hun nobele intenties. Dat is een verwijt aan een maatschappij met een politiek die ver afstaat van de werkvloer maar vooral de nooddruftige burger die cliënt is geworden. Een cliënt die alleen nog maar de keuze heeft om pro-actief mee te werken of anders wordt je een omschrijving vanuit de DSM. In hoeverre zijn de hedendaags gegeven trainingen steeds meer middelen geworden om mensen verder uit te sluiten? De werkdruk bij al die begeleidende instanties is erg groot. En de medewerkenden moeten steeds meer trainingen, kennis en vaardigheden hebben terwijl ze steeds minder tijd en dus aandacht kunnen geven aan hun clientèle. En ze worden met de dag jonger met minder levenservaring. Of je moet hun facebook of wereldreisperikelen ook als levenservaring zien.
Indirecte zelfverrijking
Een vals gegeven hoe mooi het ook wordt beschreven door al die aardige mensen die trainingen geven! Ik noem het een indirecte zelfverrijking over de ruggen van anderen. Waarschijnlijk onbedoeld maar de opdrachtgever bepaald nog altijd de inhoud van al die trainingen en het doel ervan en hoe medewerkers hun opgedane kennis en vaardigheden moeten inzetten. Meestal diametraal dwars! En waar veel cliënten echt behoefte aan hebben is eerder een menselijke raad- en vertrouwenspersoon, een soort realistisch zingevende levenskunstautoriteit. Maar die zijn of weggepest of te duur bevonden of voor zichzelf als trainer begonnen. Die arbeidsplaatsen worden steeds meer ingenomen door naieve academiemutsjes met een opleidinkje psychologie of communicatie al dan niet betaald of als vrijwilligerswerk. Want mensen helpen is zo leuk.Vermoedelijk zijn we allemaal vanuit een soort nativiteit hier in gestonken, door ons blind te staren op de positieve woordspelletjes uit het verleden, waardoor we allemaal onderdeel zijn gemaakt en geworden van een vrije marktwerking. Een eigen huis, carrière maken, beloning op inzet, positief denken, voor jezelf beginnen en eigen baas zijn. Geweldig en vooral kiezen voor je-zelf met als gevolg dat je trainingen en begeleiding geeft aan medewerkers die daarmee mensen nog verder de put in werken met stigmatiserende labels.
“Ik houd mijn hart vast”
Voor de duidelijkheid, ik twijfel niet aan de intenties van deze meneer H. of andere goed bedoelende trainers en begeleiders. Ik heb grote twijfel hoe, juist door de druk en stress vanuit de opdrachtgever en werkgever en de politiek, deze kennis wordt gebruikt of misbruikt en ingezet door hun medewerkers. Ik hou mijn hart vast over wat ik hoor van sommige begeleiders uit het werkveld over dit soort trainingen “Psychiatrische stoornissen” waarbij leken met een beperkte en lage opleiding en achtergrond dit soort kwalificeringen en analyses gaan maken terwijl een psychiater of GZ psycholoog daar een opleiding van rond de 10-12 jaar voor nodig heeft. Een tendens die ook in de zorg steeds meer gebeurd door inzet van ondergekwalificeerd personeel. Kostenbesparing op de korte termijn met het grote en waarneembare risico dat dit een kostenvergroting wordt op de lange termijn zeker als het gaat om de begeleiding van mensen met een psychiatrische achtergrond. Maar daar kunnen we nog altijd de agressie beteugelende training van één dag voor inzetten.
Eduard Geenen, d.d. oktober 2015
