Vroeger was witlof wel een beetje bitter van smaak; niet iedereen vond dat erg lekker. Nu zijn de meest verkochte rassen minder of zelfs helemaal niet bitter; dat vinden anderen dan weer jammer. Roodlof is een kruising tussen witlof en radicchio, heeft ook een vooral zachte smaak en wordt vaak in salades gebruikt; het is verder net zo te gebruiken als witlof: rauw, gestoomd of gekookt, gebakken en in ovengerechten. Radicchio is een familielid dat al heel lang geteeld wordt in Italië en heeft nog wel een iets bittere smaak. Witlof is trouwens tevens verwant met andijvie.
Overbekend zijn de toepassingen van witlof in een ham / kaas schotel uit de oven en in salades, veelal gemengde met appel / druiven / noten / blauwe of andere kaas /.. enz.
Ook worden de losse blaadjes wel prima gebruikt als schuitjes “i.p.v. crackers”, om die te beleggen (bijv. met een slaatje of een mousse – van ei, ham, paté,..) of om ermee te dippen in een lekker sausje. Vooral de rode typen ook zijn hiervoor geschikt, want bij verhitting verdwijnt de kleur nogal, zoals bij de meeste rode groentesoorten.
Witlof bestaat al heel lang als groente maar werd “een soort van per ongeluk” herontdekt in Vlaanderen” toen wortels van de plant in het donker begonnen te spruiten. Het duister voorkomt nl. dat de groente groen wordt. In België is er zelfs een witloofmuseum, te Kampenhout – voor als je daar eens in de buurt bent.
En dan nu wat minder gebruikelijke toepassingen. Als voorgerechten/lunch of als warme maaltijd (dus voor ca. 2 a 4 personen).
Vlaamse witloofsoep
- 1 kilo witlof, gewassen en zeer fijn gesneden
- een klontje boter
- 1 aardappel, geschild, fijn gesnipperd
- 1 ui, geschild, fijn gesnipperd
- 1 liter water + groentebouillonblokjes of zelf getrokken groentebouillon
- dikke prei, het witte deel, gewassen en zeer fijn gesneden
- peper en zout
Smelt wat boter in een grote (soep)pan en stoof aardappel en ui een paar minuten zachtjes aan. Voeg dan de witlof, de helft van de prei en de vloeistof toe en breng het aan de kook. Laat op laag vuur een half uurtje pruttelen tot alles gaar en zacht is. Maak op smaak met peper en zout en serveer met de rest van de prei als garnering eroverheen gestrooid.
Extra opties: kook ½ geschilde en gesnipperde appel mee, dan wordt het iets zoeter en/of maak de soep op het laatst zacht af met wat room, of maak de soep juist pittiger met wat mosterd daardoor. Je kunt de soep ook fijnmaken met een staafmixer of door een zeef, vooral handig als je e.e.a. niet zo zorgvuldig hebt gesnipperd ☺ Versieren kan ook leuk met wat plakjes hardgekookt ei of sliertjes gekookte ham of gerookte zalm, garnalen..
NB: In België doen ze ook weleens wat witbier door een witlofsoep – dat geeft een licht-zurig accent. Je kookt dan 1/2 tot 1 flesje toe bij het kookwater.
Italiaanse bruschette
- 2 kropjes radicchio
- 50 gram rucola
- 4 sneden stevig witbrood
- 75 gr Parmezaanse kaas, fijn geraspt
- 4 eetl olijfolie
- versgemalen peper
Verwarm de oven voor op de hoogste stand en bak het brood er krokant in (paar minuten; let hier wel even op !).
Was en droog de groenten en snijd ze in overdwars in repen. Stoom die dan een minuutje, bijv. in een zeef of vergiet boven een laagje kokend water, zodat ze iets zachter worden maar nog wel wat “beet” houden. Meng de olie door de geraspte kaas. Verdeel de helft hiervan over het geroosterde brood, doe er dan een laagje uitgelekte, nog warme groenten op en dan weer de andere helft kaas/olie erover. Maak af met de peper en serveer direct.
Extra opties: wrijf het warme brood eerst naar smaak in met een rauw teentje knoflook en/of leg wat plakjes vleeswaren (rauwe ham of mortadella – worst) onder de groente en/of verdeel wat blaadjes verse oregano over de bruschette. Je kunt ook verder versieren met wat geitenkaas, olijfolie,..