Recept voor obesitas

Het geven van antibiotica aan jonge kinderen heeft mogelijk invloed op het ontstaan van obesitas later. Proefmuizen die in de eerste maand van hun bestaan penicilline kregen toegediend, worden in in elk geval op oudere leeftijd minder snel dik.

Het antibioticum verstoort de stofwisseling, schrijven Amerikaanse wetenschappers in het magazine Cell.

Zowel mensen als muizen krijgen gedurende de geboorte van hun moeder grote hoeveelheden bacterien mee, die vervolgens hun darmen koloniseren. Deze bacterien hebben een rol bij de programmering van het immuunsysteem. Ook de ontwikkeling van onze stofwisseling is daaraan gekoppeld, wordt duidelijk uit een nieuw onderzoek.

De onderzoekers gaven muizen in de eerste maand van hun leven een lage hoeveelheid penicilline en verstoorden daarmee de darmflora. Die onbalans was binnen enkele weken hersteld, maar zo’n tien weken later begonnen de knaagdiertjes in gewicht toe te nemen.

Vooral de vrouwtjes werden dikker: hun vetpercentage werd twee keer zo hoog als die van soortgenoten die niet behandeld werden. Er was een voorwaarde: calorierijk voedsel. Het antibioticum maakte de muizen kwetsbaarder voor overgewicht.

De grote vraag is hoe relevant de ontdekking  is voor mensen, laat Max Nieuwdorp weten die in het AMC de relatie tussen darmbacterien en stofwisseling analyseert. De darmflora van mensen en muizen komen immers maar voor tien procent overeen.

Uit studies blijkt wel dat er een verband is tussen het antibioticagebruik in het eerste levensjaar en later overgewicht, maar dat is maar miniem. Bovendien zegt de Wageningse hoogleraar Willem de Vos- die zelf niet betrokken werd bij het onderzoek: ¨Wekenlang een kleine dosis antibiotica toedienen, dat doe je niet bij kleine kinderen. Je wilt weten wat het effect is van korte herhaalde behandelingen met een hoge hoeveelheid¨.

De leider van het onderzoek, Martin Blaser, denkt dat de antibiotica wel degelijk van invloed zijn op het ontstaan van overgewicht bij mensen. ¨De theorie van voedsel en calorien alleen kan de obesitasepidemie niet verklaren. De antibioticahypothese kan dat ook niet, maar we hebben aangetoond dat er sprake is van interactie tussen de twee¨.

Bij de muizen raakt de stofwisseling vermoedelijk verstoord doordat agressieve bacterien de overhand krijgen, schrijft  Blaser. Ze verzwakken het darmimmuunsysteem, waardoor de darmwand meer voedingstoffen doorlaat, maar ook meer bacterien. Die verstoren vervolgens allerlei stofwisselingssignalen die juist in de vroege levensfase de stofwisseling lijken af te stellen. Penicillinetoediening op latere leeftijd veroorzaakt namelijk geen toename van het gewicht, zo werd duidelijk.

De onderzoekers hebben daarnaast aangetoond dat de darmwand overgewicht veroorzaakt. Transplanteerden de onderzoekers de bacterien naar muizen zonder darmflora , dan werden de diertjes daardoor ook dikker.