Eind van de zomer worden er nog veel lekkere, verse groenten in allerlei soorten en maten geoogst. Hier volgt enige aandacht aan één daarvan, de “gewone, groene sperzieboon”. Ze worden ook wel slabonen of prinsessenbonen genoemd en ze bestaan in meerdere soorten, zoals de gele en paarse bonen en de “iets chiquere, groene variant haricots verts”, met langere en en dunnere peulen.
NB: Peultjes en sugarsnaps (suikererwten) zijn niet van de bonenfamilie, maar van die van de erwten.
In Azië, Afrika en Suriname wordt het type kousenband graag gebruikt, met een nog veel langere peul, die ook sappiger is, zodat ze knapperig blijft na verhitting. In Amerika en Afrika worden ook de varianten “cowpeas” vaak geteeld; meestal gebruikt voor de gedopte bonen, maar de nog niet volledig gerijpte peulen worden ook wel genuttigd, evenals het loof van de planten (Afrika).
Voorbereiding: Rauwe sperziebonen zijn niet goed voor je maag / darmen omdat ze lectine bevatten. Dat is verder niet nadelig, het wordt afgebroken door het vereiste kookproces.
De groente is gezond met vooral veel vezels en mineralen. Sperziebonen moet je wassen, gewoon afspoelen onder de kraan, en je verwijdert de punten bij de steelaanzet. Verse peulen kun je in stukjes breken; ze knappen als je ze buigt en ruiken dan lekker groen en fris. Je kunt ze natuurlijk ook in gelijkmatige stukjes snijden, of heel laten (haricots verts meestal).
Smoren: Breng in een pan olie – met of zonder toevoegingen – op baktemperatuur en voeg de sperziebonen toe. Bak al roerende een paar minuten en blus dan af met ca. 1 dl vocht.
Bij toevoegingen denk je aan knoflook, chili, vega/spekjes, tijm, citroenrasp, olijven,..
Als vocht kun je experimenteren met water, bouillon, tomaten/groentesap, kruiden,..
Doe het deksel op de pan en laat nog 5-10 min stoven naar smaak en serveer.
Koken: Breng in een pan ruim voldoende water aan de kook. Roer er desgewenst ruim zout door als het water kookt. Hierdoor worden de boontjes niet zozeer zout, maar ze behouden wel beter hun eigen smaak. Voeg je sperziebonen toe en kook ca. 2 min om te blancheren. Kook ca. 4 min als je ze nog verder in een warm gerecht bereidt. Kook ca. 8-10 min als je ze koud en knapperig wilt gebruiken.
Giet dan af en spoel de gekookte sperziebonen goed af in of met veel koud water, dan blijven ze mooi groen. Kook je bonen ca. 10-15 min als je ze gewoon gaar gekookt wilt opeten. De exacte kooktijd hangt mede af van hoe vers de bonen zijn en van hoe gaar jij deze groente het liefst eet.
Suggesties na het koken:
2 min, koud – goed in te vriezen (max 6 mnd.)
4 min, koud – opwarmen in olie (met knoflook, ui, tomaat, paprika, spek, kruiden,..)
4 min, koud – opwarmen in saus (van ui, tomaat, pinda, kerrie, kokos, kaas, kruiden,..)
4 min, koud – opwarmen door roerbak-schotel, omelet, puree, of in ovenschotel, soep,..
8 mi, koud, gaar – verwerken in sla of terrine, eten als broodbeleg, tussendoor of borrelhap met dipsaus (bedenk combi’s met gekookte aardappel, pasta, bonen, andere gare groente, vis/vlees/ei/noten/kaas en sjalot, tomaat, andere rauwe groente, dressing, kruiden,..)
10 min, gaar, warm – direct opdienen (bij aardappel/rijst, vlees/vervanger, jus/saus,..)
