Dat Nederland nog lang niet klaar is voor een participatiesamenleving blijkt uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP).
De sociale grondrechten op zorg en zekerheid worden door de landelijke overheid verplaatst naar de gemeenten. Dat leidt tot een verschillende invulling met andere regelingen of te wel andere rechten op ondersteuning van de burger per gemeente.
Het SCP waarschuwt voor een uitholling van de democratie en vraagt zich af of het rijk wel zal ingrijpen als er ongerechtvaardigde verschillen ontstaan.
Door de invoering van de WMO zetten gemeenten (met de bijbehorende, maar minder, financiën) hoog in op het bevorderen van “zelfredzaamheid” en “participatie” maar het SCP signaleert hierbij vijf risico’s:
– niet elke ambtenaar is ervoor opgeleid om zich te verplaatsen in individuele burgers;
– kennis van draagkracht van mensen met beperkingen – name psychische – ontbreekt vaak;
– de verwachtingen van beschikbare mantelzorg worden veel te hoog ingeraamd;
– de decentralisaties moeten te snel worden doorgevoerd, ook volgens de VNG;
– de beperking van het besteedbare geld voor zorg en zekerheid verzwaart de decentralisaties.
Er wordt veel verwacht van de burger: werken, opvoeden, zorgen, participeren,.. maar in de praktijk blijkt dat (te) veel neerkomt op dezelfde schouders, waarbij mantelzorgers overbelast raken.
Van de gemeenten wordt ineens de nodige kennis verwacht van zorgbenodigers en hun mogelijkheden en beperkingen. Daarnaast moeten ze goed kunnen communiceren met de burgers en in samenspraak met de doelgroep(en) tot passende invullingen komen.
Het SCP concludeert dat meer kennis over de (on)mogelijkheden is vereist om tegenwicht te bieden aan onrealistische verwachtingen van de overheid waarbij “het denken vanuit de kracht van mensen ook de acceptatie van kwetsbaarheden en beperkingen kan wegduwen”.
Het SCP ziet bij dit proces mede een – controlerende – rol weggelegd voor de (lokale) pers.
Bron: het rapport “Rijk geschakeerd” van het SCP d.d. 17 juni 2014
Hier te bestellen voor € 9,00.
