Op 17 maart a.s. wordt in Amsterdam het Outsider Art Museum geopend. Dit museum zal zich richten op hedendaagse zogenaamde Outsider Art, buitenstaanderskunst.
Outsider Art
De term Outsider Art werd in 1972 geïntroduceerd door de Engelse kunstcriticus Roger Cardinal. Het was bedoeld als vertaling van de Franse uitdrukking art brut (rauwe kunst), bedacht door de Franse kunstenaar Dubuffet. Het gaat om kunst die ‘ongekookt’ is, dat wil zeggen gemaakt door kunstenaars buiten het circuit van kunstacademies, galerieën en musea.
Het gaat dan niet alleen om autodidacten, maar ook om kunstenaars die veelal niet geïnteresseerd zijn in expositie of verkoop van hun werk. In de woorden van Dubuffet: “Die werken gecreëerd in afzondering, vanuit zuivere en authentieke creatieve impulsen waar de beslommeringen van concurrentie, erkenning en sociale promotie niet voor ruis zorgen… ” Dubuffet legde vanaf 1948 een grote collectie van art brut aan. Hij had speciale aandacht voor de kunst van kinderen en psychiatrische patiënten.
Dubuffet was sterk beïnvloed door een boek van Prinzhorn uit 1922, Beeldende Kunst van Geesteszieken. Daarin analyseerde Prinzhorn de kunst van psychiatrische patiënten aan de hand van duizenden voorbeelden. Dit werk wordt algemeen gezien als de grondlegging van de Outsider Art. Van begin af aan zijn psychiatrische patiënten dus goed vertegenwoordigd in Outsider Art.
Een van de beroemdste hedendaagse outsider-kunstenaars is Shinichi Sawadi (1982). Hij exposeerde op de Biënnale Venetië 2013. Deze was grotendeels gewijd aan Outsider Art en zorgde daardoor voor de doorbraak van Outsider Art in de kunstwereld. Ook het Outsider Art Museum zal werk van hem exposeren.
Willem van Genk (1927–2005) wordt gezien als de belangrijkste Nederlandse vertegenwoordiger van Outsider Art. Zijn collage-achtige schilderijen verbeelden intense, overweldigende stedelijke landschappen. Hij wordt niet geëxposeerd in het Outsider Art Museum omdat dat zich richt op hedendaagse Outsider Art. Hij is wel te zien in het museum Het Dolhuys te Haarlem, ook wel genaamd het museum van de geest.
Museum
Het Outsider Art Museum (Amstel 51, Amsterdam) is een samenwerking tussen Hermitage Amsterdam, Het Dolhuys en zorgorganisatie Cordaan (regio Amsterdam). Er zal werk worden vertoond van tientallen hedendaagse Outsider-kunstenaars uit Engeland, Frankrijk, Iran, Japan, en Nederland.
In het Outsider Art Museum komen naast een galerie en artotheek, ook twee ateliers voor cliënten van Cordaan. Op deze manier wil het museum bijdragen aan erkenning van mensen met een beperking. In de ateliers komt een programma dat moet uitgroeien tot een nationale academie voor Outsider Art.
In Rotterdam
In Rotterdam biedt Galerie Atelier Herenplaats (Schietbaanstraat 1–15) werk- en expositieruimte voor kunstenaars met een verstandelijke beperking of een psychiatrische achtergrond.
Hiernaast zal in de Kunsthal op 5 maart een tentoonstelling geopend worden met Outsider Art, genaamd The Museum of Everything. Daarover later meer.
Bronnen
Persbericht Het Dolhuys, 5 februari 2016
https://en.wikipedia.org/wiki/Outsider_art
https://nl.wikipedia.org/wiki/Willem_van_Genk
https://nl.wikipedia.org/wiki/Hermitage_Amsterdam
