Na de zomer wil Utrecht dit experiment starten. Wethouder Werk en Inkomen V. Everhardt zei “het een teken van beschaving te vinden om mensen die kort of langer niet voor hun eigen inkomen kunnen zorgen een uitkering te geven.” Daarbij zijn echter rond zo’n uitkering erg ingewikkelde regels, controles en aanvullende regelingen gegroeid (bijzondere bijzondere bijstand, diverse toeslagen,..). Simpeler ware het systeem weer op vertrouwen te gaan baseren.
Basisinkomen = maandelijks onvoorwaardelijk geldbedrag dat iedere volwassen (Nederlander) individueel krijgt uitgekeerd en dat minimaal volstaat om sober in je levensonderhoud te kunnen voorzien. Het idee gaat uit van eigen kracht en motivatie van mensen zonder verdere regels en kan in linkse alsook in rechtse politieke uitgangspunten worden ingepast. Bijstand en AOW en mogelijk ook het minimum inkomen kunnen dan vervallen. Overigens zonder dat andere, laat staan alle sociale voorzieningen kunnen komen te vervalen; bijv. WW en WIA, omdat die een heel ander doel dienen, te weten een ´verdiende´ gewenning aan een (vrijwel altijd ongewenste en-of onverwachte en-of niet verdiende) daling van het inkomen (´onderweg naar de bijstand of het basis- inkomen ?´). Ten slotte zou een basisinkomen alle geld anders over de samenleving verdelen, terwijl het de gemeenschap als geheel niets kost.
Werkt een basisinkomen geen misbruik in de hand ?
In Utrecht blijkt minder dan 1,5 % de bijstand te misbruiken. Daarom willen we nu eens echt onderzoeken hoe het basisinkomen werkt. Wat gebeurt er als iemand maandelijks een bedrag krijgt zonder regels en controle ? Gaat die thuis zitten of gaat die zich ontplooien en levert die zo een zinvolle bijdrage aan de samenleving, betaald of vrijwillig ?
Hoe werkt het onderzoek ?
Utrecht bedacht samen met UV Utrecht een experiment waarbij een groep bijstandsgerechtigden onder andere regels vallen. Eén deel werkt met beloningen en tegenprestaties voor een uitkering en één deel krijgt een basisinkomen zonder regels, naast de controlegroep waarvoor de bestaande regels blijven gelden.
Staat de rijksoverheid dit toe ?
De vraag is op ambtelijk niveau gesteld en nog geen definitief nee gehoord. Eerder al kondigde Plasterk (Minister BZ) dat ´gemeenten meer ruimte moeten krijgen om buiten de bestaande wet- en regelgeving te experimenteren.´ Bij de vraag naar meer van die ruimte proberen we samen te werken met andere gemeenten, zoals Groningen, Nijmegen, Tilburg en Wageningen.
Bron: M. Gibbels voor destadutrecht.nl, d.d. 16 juni 2015
Enige recente cijfers ter zake bron: Utrecht.nl
8% van de Utrechters zegt (zeer) slecht te kunnen leven van het inkomen in het huishouden, 29% van de Utrechters geeft aan moeilijk rond te kunnen komen, 8% van de Utrechters heeft problematische schulden.
Premier Rutte is alvast tegen, zie zijn publieke uitspraken nov. 2014.
“Als ik de overheid niet bel moeten ze mij ook niet gaan bellen”, stelde hij.
“Maar misschien is er in linkse kringen meer interesse.” Inkomensvoorziening zag hij niet als overheidstaak enkel de collectieve voorzieningen via de belastingopbrengsten. Ook duidde hij op de financiële grenzen van het land, waardoor het alsnog noodzakelijk zal zijn te `werken` naast vrijwilligerswerk of mantelzorg. Ook het voorstel hogere inkomens zwaarder te belasten vond hij ook niets. “Een progressief belasting systeem is er al, waardoor rijken meer betalen”. “Ook kom je hier, in vergelijking binnen Europa, al snel in het hoogste belastingtarief. En ik vind dat je er best wat van over mag houden als je harder gaat werken of een bedrijf begint.”
Tja, konden we maar allemaal werken, genoeg verdienen en-of een leuk bedrijf starten.
Al eeuwenlang wordt er over een basisinkomen nagedacht; per groep, commune, land, Europa en natuurlijk ook wereldwijd. Of dit experiment nu een kans op slagen heeft ? Wordt vervolgd,.. in ieder geval gevolgd.
