Een toenemend aantal huisartsen en psychiaters gaat patiënten eerst onderzoeken voordat ze antidepressiva krijgen voorgeschreven. Het gaat om tests die voorspellen of depressieve mensen een afwijkend genetisch profiel hebben waardoor ze de medicijnen te langzaam of te rap afbreken. Daardoor kunnen de patiënten last krijgen van bijwerkingen.
Dit zegt hoogleraar hoogleraar farmacogenetica Ron van Schaick die verbonden is aan het Erasmus MC in Rotterdam. ¨Onder artsen neemt het bewustzijn toe dat we steeds beter kunnen voorspellen hoe depressieve mensen reageren op medicijnen, omdat dit voor een groot gedeelte is vastgelegd in het dna.¨
Het aantal uitgevoerde bloed-en speekseltests is inmiddels druk gestegen; in het Erasmus MC nam dit in 2013 met meer dan 50 procent toe naar ongeveer 1.200. ¨We zijn acht jaar geleden gestart met een een aantal proefpersonen die kampten met bijwerkingen van antidepressiva,¨ laat de hoogleraar weten. Van Schaick: ¨Nu screenen we steeds vaker preventief.¨
Hij vermoedt dat ongeveer 10 procent van de Nederlandse bevolking een genetische aanleg heeft waardoor de pillen te langzaam worden verwerkt. ¨De voorgeschreven hoeveelheid kan zelfs leiden tot een overdosis. Daardoor loopt de patiënt risico’s, zoals geweld tegen zichzelf of anderen. Omgekeerd zie je dat patiënten juist een snelle afbraak van medicijnen vertonen. Als je daar niet van op de hoogte bent, kan de cliënt niet doelmatig behandeld worden.¨
Voorzitter Aartjan Beekman van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. ¨Ik denk dat we in de psychiatrie toegaan naar het maken van genetische profielen voor patienten, net zoals nu bijvoorbeeld plaatsvindt met borstkanker. In de farmacogenetica gebeurden beloftevolle dingen. Wellicht kunnen we daardoor nauwkeuriger beoordelen hoe de antidepressiva werken. Dan hoeven 1 miljoen landgenoten deze pillen niet meer te slikken.¨
Bijwerkingen van antidepressiva zijn tegenwoordig vaker een thema van een discussie. Ook in strafzaken wordt hiernaar verwezen. Bekendst is de ‘bijlmermoord’ in 2008 toen een stewardess haar partner en haar dochter om het leven bracht. Dat ze paroxetine had genomen, leidde tot een vermindering van de straf.
Op 7 maart van dit jaar kreeg een inwoner uit Oude Pekela die zijn buurman met een kettingzaag bedreigde en met een wagen op het slachtoffer inreed, alleen een voorwaardelijke gevangenisstraf. De reclassering en de arts concludeerden dat de paroxetine invloed heeft gehad op zijn gedrag. Het Openbaar Ministerie zag toen van een beroep af.
Hoogleraar farmacotherapie Anton Loonen, die vaak als getuigen-expert opereert in rechtszaken, zegt dat van een grote groep antidepressiva-gebruikers maar een beperkt gedeelte gewelddadig is. ¨Hard bewijs is nog niet geleverd, maar het aantal aanwijzingen dat hoge hoeveelheden ssri’s kunnen leidden tot agressief gedrag, is aan het toenemen.
Bron: De Volkskrant, maandag 31 maart 2014
