Diefstal in de nachtopvang in Rotterdam:
Er wordt daar van alles van je gestolen als je niet oppast; zo ook m’n mobiele telefoon… en daar wil ik ’t even over hebben. Wanneer je je telefoon kwijtraakt is de eerste gedacht er 1 van paniek; ik ben al mijn vrienden KWIJT. Alle nummers zitten in je telefoon en je hebt niet aan een “back-up” gedacht. Dan volgt een gevoel van eenzaamheid en radeloosheid, hoe ga ik nu verder? Je bent je hele netwerk kwijt en je bent ook niet meer te bereiken.. je bent letterlijk niet meer mobiel. Dat is wat je denkt. Ook grijp je nog constant naar je achterzak, waar ie altijd zat, en denk je ook nog dat je je telefoon hoort afgaan. (Fantoomverschijnselen…?)
Deze gevoelens verdwijnen overigens na verloop van tijd overigens weer. Ben een jaar zonder telefoon en dat bevalt me prima, nu. Ik zie nu in dat ik eraan verslaafd was…
Mobiele telefoon:
Nu wil ik een stapje terug in de tijd nemen. Wat me nog voor de geest staat is het tv programma “Andere tijden”. Het betreft een uitzending waarbij willekeurige mensen in de tachtiger jaren gevraagd werden of ze een mobiele telefoon wilden hebben, zodat ze altijd te bereiken waren. Het overgrote deel van de mensen zei toen nog, “liever niet, ik moet er niet aan denken dat ik constant gebeld kan worden, terwijl ik met de kinderen aan het fietsen ben”. En uitspraken die daar meer of minder mee te maken hadden. Vrije-tijd, betekende toen nog geen onderbrekingen; van avond, weekend, vakanties of familie-samenkomsten door een mobiele telefoon. Dat werd snel anders. Nu is het letterlijk zo dat we denken niet meer zonder te kunnen. 24/7. Vierentwintig uur per zeven etmalen per week bereikbaar en dat vooral ook snel, sneller, snelst… Reclame op tv speelt daar slim op in. Begrijp me niet verkeerd, (mobiele) telefoons zijn gemakkelijk voor communicatie op afstand. In zekere zin zijn ze ook onmisbaar wat betreft jouw noodzakelijke bereikbaarheid.
Maar moet dit 24 uur per dag is de vraag? Ook is het nu zo dat een telefoon al lang niet meer alleen een telefoon is. Het mobieltje is veel meer een draagbare computer waarmee je ook nog kan bellen… Sociale media staan erop en als verontrustende bijkomstigheid het gps systeem, waardoor je, als iets te verbergen hebt, van A naar B te volgen bent.. (als je niets te verbergen hebt weet gsp overigens ook altijd waar je bent, c.q. je mobieltje is). Dus niet alleen zijn we altijd bereikbaar maar ook altijd vindbaar. Is dit wenselijk? Heeft dit meer voordelen dan nadelen? Dit zijn de grote vragen. Bijvoorbeeld willen we door onze werkgever, 24 uur per dag te bereiken zijn? Wil je als eigen baas 24 uur te bereiken zijn? En hier komt misschien ook wel “fear of missing out/fomo” = “bang zijn iets te missen” om de hoek kijken, denk ik.
Nog even terug in de tijd, nog niet zo lang geleden ging het bij de discussie over mobiele netwerken uitgebreid over de negatieve gevolgen van “straling” van telefoons en zendmasten. Daar hoor ik nu weinig meer over. Nu gaat de discussie veel meer over de negatieve gevolgen van de sociale media (Facebook en Google liggen in het bijzonder onder vuur, recentelijk over manipulatie van verkiezingen onder andere “Trump” en “Brexit”)
Maar over de onsmakelijke praktijken binnen Facebook, over het feit dat ze de meest afschuwelijke beelden niet censureren (opzettelijk) omdat ze daar weten dat geweld, pijn, haat, etc. goed verkopen. Veel likes hebben wordt voor deze cultuur het belangrijkste. Dat gaat gepaard reclame-inkomsten als verdienmodel. (Zembla 19.9.2018). De Big Social Media noemen vrijheid van meningsuiting het hoogste goed (..niet geld..) dat is volgens mij de grote leugen. Maar het blijft een dunne lijn hier.
Wat tot voor kort niet verteld werd maar nu wel door klokkenluiders en ex ceoś (managers) van Facebook is, dat men vanaf het eerste begin wist dat Facebook zwaar verslavend is.
Als jij een like krijgt of een berichtje op je chatlijn, krijg je een kliend dopamine shot, wat je geluksgevoel bevordert… Je bestaat, je bent populair, je kan er rijk door worden (You Tube?), je bent geliefd nu. Facebook wist dat deze verslaving zou optreden en ze gingen er toch mee door, doelbewust. Ze maakten van Fb, Yt, Instagram,… “dopamine kanonnen” met 10.000 likes = 10.000 shots per dag?? Dit heeft een ontwrichtende uitwerking op samenleving zegt men.
Beelden van een familie rond de etenstafel ’s avonds, waarbij iedereen rond de tafel zit te appen en niet meer met elkaar communiceert is maar één van de vervreemdende beelden die bij mij opkomen… denk zo ook in de metro, het OV zit iedereen te staren naar een scherm, zich totaal niet meer bewust van hun omgeving en medereizigers. En dit valt nu juist vooral op als je geen mobiele telefoon meer hebt. Je wordt de uitzondering, die vreemde man die wil praten…herkenbaar?
Hoe gevaarlijk deze ontwikkelingen kunnen zijn, bewijst zich in een situatie als nu in Myamar, voormalig Birma. Recent hoorde ik dat men daar niet kan emailen maar dat iedereen wel zit te Facebooken. De genocide van de Rohingya bevolking die door haatgroepen die niet gecencureerd was, zo zegt men, heeft duizenden doden en vluchtelingen tot gevolg gehad… en dan heb in nog niet eens over het fenomeen “Fake News” gehad… (Een PVV is daar erg goed in heb ik begrepen.. (hier herinner ik me een beeld van een demonstratie van moslims met Pechtold in het midden geplakt).
Oke, genoeg negatieven gevolgen, dat is wel duidelijk nu, het echte probleem is nu, dat als we deze omstandigheden noemen aan de verslaafde gebruikers, zij door hun verslaving toch niet te overtuigen zijn.. Zij blijven het medium mobiele computer (kunstmatige intelligentie /AI?) toch gebruiken omdat ze niet meer zonder kunnen is/in de overtreffende trap nu… Het is net als roken en overmatig drinken, we weten 100% zeker dat het slecht is en we gaan er toch mee door… Hoe komt dit? Om antwoord te geven op deze vraag komen we in de filosofie terecht denk ik,.. iets voor mijn volgende stukje…
