Commentaar: tekort personeel in GGZ

Het is 30 december 2017. Op het NOS journaal bekijk ik een item over het tekort aan psychiaters in de Nederlandse geestelijke gezondheidszorg. Op het moment zijn er bijna 700 openstaande vacatures voor deze beroepsgroep. Dit heeft een aantal oorzaken en kan ook zeker verstrekkende gevolgen hebben voor de patiënt.

Eigen ervaring

Ik loop al jaren mee als cliënt van de geestelijke gezondheidszorg. Eerst bij Riagg Rijnmond. Door een faillissement van deze organisatie word ik in 2014 ingeschreven bij GGZ Delfland locatie Schiedam. Afgelopen maand krijg ik te horen dat mijn psychiater ermee stopt. Over het hoe en waarom zwijgt men maar na het bericht van de openstaande vacatures valt het een en ander op zijn plek. Dat er meer mis is bij een instelling als GGZ blijkt als ook mijn psychiatrisch verpleegkundige aangeeft te vertrekken. Er is blijkbaar onvrede onder het personeel. Voor het nieuwe jaar krijg ik wederom te maken met nieuwe gezichten. In al die jaren heb ik menigeen zien komen en gaan. Voor de continuïteit van mijn behandeling zou het beter zijn als ik meer vastigheid zou hebben. Veel persoonlijk contact met mijn psychiater heb ik niet. Slechts één keer per jaar heb ik een voortgangsgesprek over de behandeling en de medicatie. Al het overige contact verloopt via de SPV’er. Wordt hiermee het vak van de psychiater uitgehold? Zou een psychiater niet meer moeten zijn dan een pillenvoorschrijver? In dit licht kan ik me wel voorstellen dat een psychiater ervoor kiest om voor zichzelf te beginnen.

Wat ik in de media lees

Er is landelijk geen tekort aan psychiaters. Met 3700 zijn er voldoende. Ze willen alleen niet werken op de plekken waar de vacatures openstaan. Psychiaters verlaten de GGZ-instellingen om voor zich zelf te beginnen. GGZ instellingen verzinnen dingen om nieuwe psychiaters aan zich te binden. Zo worden er in Zeeland bijvoorbeeld verhuisbonussen toegekend van maar liefst 20.000 euro. Dit om het tekort aan psychiaters buiten de randstad tegen te gaan.

Psychiaters in de GGZ hebben te maken met een hoge werkdruk en een toenemende administratieve rompslomp, waaronder allerlei wet- en regelgeving sinds de financiering overgeheveld is naar de gemeenten. Zo kunnen zij zich niet inzetten voor waar zij het best in zijn: het contact met de cliënt. Een psychiater stelt diagnoses en schrijft medicatie voor. Veel psychiaters overwegen voor zichzelf te beginnen. Veel pas afgestudeerde psychiaters of ZZP’ers worden aangenomen bij GGZ. Ze gebruiken de GGZ als springplank naar een eigen praktijk, waar ze meer voldoening uit halen. Door dit grote verloop zien cliënten veel gezichten.

Voor nieuwe patiënten ontstaan er ook problemen. Wachtlijsten van enkele maanden zijn eerder regel dan uitzondering. Dit is gevaarlijk omdat veel problemen eigenlijk gelijk aangepakt dienen te worden met specialistische zorg. Doordat de psychiater veel tijd kwijt is aan administratie is er minder tijd voor de cliënt. Dit kan gevaarlijk zijn voor cliënten die veel zorg nodig hebben.

Wat moet er veranderen

De problemen binnen de GGZ zijn niet van gister. Al aan het begin van 2017 wordt er gestaakt uit onvrede over pensioenregelingen in het bijzonder en de verslechterde werkomstandigheden in het algemeen.

Het vak van psychiater zal weer aantrekkelijk gemaakt moeten worden. Werkdruk dient verlaagd te worden door overbodige regelgeving te schrappen. Financieel moet het vak van GGZ psychiater weer concurrerend worden met bijvoorbeeld zelfstandige psychiaters.