Rotterdam schrijft jaarlijks tientallen tot honderden mensen uit terwijl ze nog wel in de stad wonen. De gevolgen voor hun persoonlijke leven zijn soms nauwelijks te overzien, concludeert de gemeentelijke ombudsman van Rotterdam.
In grote steden vertrekken veel mensen zonder zich uit te schrijven. Om de administratie op orde te houden, doet de gemeente dit zelf als het vermoeden bestaat dat iemand niet meer in de stad woont.
Maar inwoners moeten er volgens de ombudsman op kunnen rekenen dat de gemeentelijke basisadministratie (GBA) op orde is en dat een fout snel hersteld wordt. “Uit ontvangen klachten bleek dat niet altijd het geval te zijn. Daarom hebben we zelf een diepgaand onderzoek ingesteld.”
Een uitschrijving uit de GBA heeft forse gevolgen: zonder inschrijving in de GBA wordt geen WWB-uitkering toegekend, betaalt de Rijksbelastingdienst geen toeslagen (huur), bouwt iemand geen AOW op, ontstaan er problemen met de zorgverzekering, komt iemand niet in aanmerking voor een parkeervergunning, stuurt de gemeente geen stempassen op, enz.
Tijdens het onderzoek op eigen initiatief lichtte de ombudsman de gang van zaken binnen de gemeente gedurende een adresonderzoek door en bracht daarbij de knelpunten in kaart.
De conclusie van de ombudsman is dat er een onbalans bestaat tussen de omvang van de inspanningen van de gemeente bij een adresonderzoek en de omvang van acties die de burger moet ondernemen om onterechte uitschrijvingen uit de GBA te corrigeren.
De ombudsman meent dat Rotterdam te weinig gedegen onderzoek doet voordat zij besluit iemand uit de GBA uit te schrijven. De gemeente beoordeelt een melding of een signaal dat iemand niet op een adres woont, kijkt in twee of drie digitale registratiesystemen en stuurt soms een voornemenbrief op met het verzoek een W(oont)A(aldaar)N(og)-verklaring in te vullen. Dan raadpleegt de gemeente grofweg dezelfde systemen als aan het begin van het onderzoek. Vervolgens valt het besluit de burger uit te schrijven en dit besluit op internet te publiceren.
Een Rotterdammer die ten onrechte uitgeschreven is daarentegen, moet op veel fronten (bijv. naar de zorgverzekering, DUO (studie), Rijksbelastingdienst, uitkeringsinstanties, enz.) veel, en voor hem vaak ongewone, acties ondernemen om een eventuele onterechte uitschrijving en de gevolgen daarvan te herstellen.
De ombudsman deed 12 concrete aanbevelingen aan het college van B&W die al lieten weten aan de slag te gaan met alle aanbevelingen en in het 4e kwartaal van 2014 een inhoudelijke notitie uit te zullen brengen. De ombudsman meent benieuwd te zijn naar de resultaten! De link naar het volledige rapport staat hieronder.
Bron: rapport d.d. 2 juni 2014
De ombudsman van Rotterdam en een nog een aantal andere gemeenten is sinds 1 maart 2010 trouwens een vrouw, en wel Mr. A.M. Zwaneveld. In deze functie wil zij een actieve bijdrage leveren aan het oplossen van klachten over de overheid van burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties.
Door bemiddeling en door te toetsen of de overheid zich al dan niet behoorlijk heeft gedragen wil zij het vertrouwen in de overheid herstellen.
Voor de goede orde: inmiddels is de Wet Basisregistratie Personen (BRP) aangenomen. De BRP vervangt de wet GBA en voegt de (RNI) Registratie Niet ingezetenen daaraan toe. Maar GBA is aangehouden omdat dit een bekende benaming is (en BRP – nog – niet).
