Alle vier de getuigen-experts voor de rechtbank in Leeuwarden zijn het eens: het slikken van antidepressiva kan leiden tot gewelddadig gedrag. Sterker, zegt hoogleraar farmacotherapie Anton Loonen: ¨Het is zeer waarschijnlijk dat de moord niet had plaatsgevonden als de verdachte de pil niet had geslikt.¨
Het effect van antidepressiva verschilt per individu, ongeacht de dosering, legt toxicoloog Klaas Lusthof van het Nederland Forensisch Instituut uit. ¨Bij sommige gebruikers werkt het niet kalmerend, maar juist het tegenovergestelde.¨
¨Dus eigenlijk is het een gok?,¨ vraagt de voorzitter van het hof. Lusthof: ¨Dat tegengestelde effect is moeilijk te voorspellen.¨ De verdachte in de zaak, Ids I heeft in 2008 zijn voormalige vrouw, haar nieuwe vriend en diens ex-vrouw met een kogel vermoord. De man werd in psychotische toestand gearresteerd door politieagenten en zegt zich het incident niet meer te kunnen herinneren. Uit gerechtelijk onderzoek naar bloed op zijn trui werd duidelijk dat I paroxetine had genomen. Hij is veroordeeld tot 24 jaar cel voor een moord en een poging daartoe. Eerder had de man bijna zijn ex-echtgenote met de band van haar badjas gewurgd, nadat hij eveneens paroxetine had geslikt.
Het Leeuwardense hof deed wat geen rechter ooit deed: het deed onderzoek naar de relatie tussen het antidepressivumgebruik van een verdachte en een gewelddadig delict. Nog opmerkelijker was het resultaat hiervan: in de Pompekliniek concludeerden wetenschappers na onderzoek een verband tussen geweld en de pil.¨ En helaas, stelde farmacotherapeut Loonen, afgelopen donderdag, mocht niet worden onderzocht of drank dat effect zou hebben versterkt, want verdachte I verblijft nog altijd in de cel en delinquenten mogen geen alcohol drinken. ¨De combinatie paroxetine en drank kan een versterkend effect hebben,¨ benadrukken toxicoloog Lusthof en hoogleraar gedragstoxicologie Jan Ramaker in Leeuwarden. Feit is dat I op de dag van de schietpartij behoorlijk wat bier had gedronken. Advocate Alie Westerhuis bepleit om die reden vrijspraak; van voorbedachte rade kan geen sprake zijn.
Moorden door daders die antidepressiva nemen en vervolgens ‘door het lint gaan’ worden in America ‘Prozac Killings’ genoemd. Het middel regelt in het brein de hoeveelheid serotine, een stof die een rol speelt bij emoties. Deze antidepressiva worden regelmatig in verband gebracht met gewelddadig gedrag en zelfmoord, maar over een causaal verband bestaat in de wetenschap grote onenigheid.
Advocate Westerhuis heeft, net als vorige maand in de zaak van Grietje S die haar zoontje wurgde en haar dochter bijna verdronk, opnieuw forensisch arts Selma Eikelenboom verzocht om onderzoek te verrichten. En net als bij Grietje S constateert de dokter op basis van dna-onderzoek dat I een genetisch defect heeft, waardoor paroxetine langzamer door het lichaam wordt afgebroken en er sprake is van ’toxisch hoge waarden’.
In tegenstelling tot de rechtbank in de zaak Grietje S neemt het hof in Leeuwarden de bevindingen van Eikelenboom wel mee in het oordeel. De zaak wordt 27 maart hervat.
Bron: Volkskrant, maandag 10 februari 2014
