Column: Als een trein

Mijn ouders hebben onlangs mijn oude kamer verbouwd. Bij het opruimen van de kasten kwam ik een schoolverlaterboekje tegen, uit de tijd van mijn middelbare school, gevuld met verhalen van docenten en foto’s van schoolfeestjes en schoolreizen. Net als de andere examenleerlingen had ik een korte tekst geschreven, die naast mijn foto werd geplaatst. Onderwerp van de stukjes tekst was “mijn leven over twaalf jaar.”
Het was 2003 en ik zat in het laatste jaar van het vwo. Ik had besloten niet naar de universiteit te gaan, want ik wilde naar de kunstacademie. Ik had grote verwachtingen van de toekomst en zette hoog in. Over twaalf jaar hoopte ik een vakantiehuis in Zuid Frankrijk te hebben, waar ik als auteur/kunstenaar in alle rust kon werken. Verder hoopte ik een vrouw, kinderen, veel geld en eventueel huisdieren te hebben.
…Ik heb nog tot 2015, maar ik geloof niet dat dit gaat lukken.

Nadat ik mijn propedeuse jaar op de academie had afgerond kreeg ik, na een periode van slecht slapen, een psychose. Ik verbleef enkele maanden in klinieken, voordat ik weer naar huis mocht.
Plotseling was ik een psychiatrisch patiënt en moest ik medicijnen slikken. Omdat ik al te veel van het jaar gemist had, kon ik niet verder met mijn studie. Ik kon het niet opbrengen om door te gaan met mijn bijbaan. Door vermoeidheid en lusteloosheid verwaterde een deel van mijn sociale contacten.
Een jaar van langzaam herstel volgde, waarna ik opnieuw een psychose kreeg, toen ik op vakantie ging en zo stom was om mijn slaapmedicatie te vergeten.

Als ik de psychoses en de impact die ze hebben gehad op mijn leven moet beschrijven, denk ik aan een treinongeluk en een defecte trein die opnieuw moet gaan rijden. Ik ben de trein die van het spoor raakte en crashte, waarbij zowel de trein als de omgeving werd beschadigd.
Omstanders en hulpdiensten raapten de brokstukken bij elkaar, deden hun best de trein weer te repareren, en plaatsten hem terug op de rails, in de hoop dat hij weer ging rijden.
Na een onwennige, moeilijke rit ontspoorde de trein een tweede maal.
Maar toch moest ik door. Opnieuw werd de trein op de rails geplaatst, ditmaal met andere instructies: doe rustig aan en ga niet te hard door de bochten.
Langzaam leerde ik om te gaan met het gehavende voertuig. Op welke signalen ik moest letten en welke maatregelen er genomen moesten worden als er iets mis dreigde te gaan.
Mijn reisschema heb ik na de tweede ontsporing maar losgelaten. Ik merk wel waar de rails me naartoe leidt. Ik ben misschien geen hoge snelheidslijn, maar ik ben blij dat ik in beweging ben.

Intussen rij ik ruim acht jaar zonder opnieuw te ontsporen.
Nog altijd bereik ik haltes, waarvan ik afvroeg of ik ze zou halen.
Ik woon nu een paar jaar op mezelf. Ik heb mijn opleiding succesvol afgerond. Ik heb moeite om een baan te vinden, maar daar staat tegenover dat ik eindelijk het science fiction manuscript, dat ik al heel lang wilde schrijven, heb voltooid. De afgelopen maand heb ik mijn rijbewijs behaald.
Het gaat goed met me.
Toch moest ik even slikken toen ik het schoolverlaterboekje tegen kwam. Om de hoge verwachtingen en om de ellende die de tiener op de foto de komende jaren te wachten zouden staan.
Mijn volwassen leven is niet te vergelijken met het ideaalbeeld dat ik in het boekje schetste. Maar zolang ik de verwachtingen van destijds kan loslaten, ben ik best gelukkig.