De Week van de Psychiatrie is een jaarlijks terugkerende week, georganiseerd door regionale en lokale cliëntenorganisaties en cliëntenraden. Landelijk werd de Week van de Psychiatrie ondersteund door MIND. Sinds 2023 is er wel het aanbod van MIND om bekendheid te geven aan het programma door middel van vermelding op hun website.
Van oudsher organiseert Basisberaad Rotterdam in de regio Rijnmond de Week van de Psychiatrie, in samenwerking met cliëntenraden en -organisaties in de regio. Na een ‘pauze’ van tien jaar organiseert Basisberaad Rotterdam weer de Week van de Psychiatrie, sinds 2023 onder de noemer ‘Week van Herstel’.
Geschiedenis
Begin jaren ’80 sloeg de antipsychiatrie ook toe in Nederland. De zaadjes werden echter al eerder gelegd: Jan Foudraine (psychiater en auteur van ‘Wie is van hout’, 1971) waarin hij pleit voor een herwaardering van schizofrenie. Het leidde tot verandering van de medische invalshoek naar meer bewustwordingspsychologie.
In Nederland waren er destijds veel bolwerken van psychiatrische instellingen, waarin de ‘psychiatrische patiënten’ veilig werden opgeborgen, weg uit de maatschappij. De antipsychiatrie behelsde een andere benadering, en wilde de hulpverlening van binnenuit veranderen, samen met de mensen om wie het gaat: de cliënt.
Landelijk werden de krachten gebundeld in de Cliëntenbond en Pandora, in Rotterdam ontstonden begin jaren ’80 het Basisberaad en het Wegloophuis (nu: stichting Corridor). Beide organisaties ontstonden in 1981. Saillant detail is dat eerste vergaderingen bestonden uit actiegroepen: hulpverleners en betrokken die de psychiatrie wilden veranderen, er werd destijds gepleit om ook ‘de patiënten’ er bij te betrekken.
In de begintijd was Basisberaad echt een actieclub, eind jaren ’90 werd Basisberaad veel meer een gesprekspartner voor gemeenten en instellingen. De cliënt stond hierbij altijd centraal, diens naasten en de hulpverleners.
Ook de Week van de Psychiatrie en de Breingeindag vinden hun oorsprong in de jaren ’70. Nu, vele jaren later, is er veel veranderd: de verouderde ‘krankzinnigenwet’ die gedwongen opnames regelt is intussen al twee maal vervangen, cliënten inspraak is (beter) geregeld middels cliëntenraden, en er is veel meer aandacht voor (de inzet van) ervaringsdeskundigheid en herstel.
Herstel door de jaren
Zoals eerder gezegd is er veel veranderd in de psychiatrie. Er wordt veel meer herstelgericht gewerkt. In Rotterdam zijn er veel mooie initiatieven op gebied van herstel. Er zijn Herstelacademies en diverse andere initiatieven. Ook de cliëntenbeweging heeft (binnen en buiten Rotterdam) veel bereikt op het gebied van herstel en eigen regie. De trainingen rond ervaringsdeskundigheid, de crisiskaart / hulpkaart zijn hier goede voorbeelden van.
Ook zijn cliënten mondiger geworden: de ‘gekkenkrant’ van weleer bestaat weliswaar niet meer, maar kent vele nazaten: de Klantenkrant in Groningen, Kronkel (Amsterdam) en Denkraam (Rotterdam) Vaak lopen we tegen uitdagingen aan als het gaat om herstel en het horen van de stem van de cliënt. Het lijkt dan soms dat ons werk voor niets is. Maar niets is minder waar! Als we terugkijken naar door de jaren heen, dan zien we echt een verschuiving. Die reis willen we in deze week laten zien.
Week van Herstel: 24 t/m 28 maart
Tijdens de week van de Psychiatrie 2025 kijken we terug op 35 jaar geschiedenis van de cliëntenbeweging en van herstel: ‘Herstel door de jaren heen’. Wat hebben we in deze tijd bereikt? Maak kennis met herstel, en de diverse projecten en activiteiten van Basisberaad. Tijdens de week zijn er workshops, een gedichtenmiddag, een stadswandeling. Kijk voor het volledige programma op de site van het Basisberaad.
