Denkraam heeft twee keer iets gepubliceerd over de verteranendag in Den Haag (Zomer 2010 en zomer 2011). Weinig mensen weten iets over de rol van de Marokkaanse veteranen in oorlog in Nederland. Zowel bij de inval van de Duitsers in Zeeland als bij de bevrijding in Nederland (vooral in Drenthe en Limburg).
“Op de militaire begraafplaats van West-Kapelle in Zeeland ligt een aantal Marokkaanse soldaten begraven, omgekomen tijdens de tweede wereld oorlog. Als militairen in het Franse leger vochten ze in Europa tegen de Duitse overheersing. Daarbij verloren 70.000 man het leven. Toch voelen Marokkanen in Nederland zich over het algemeen nauwelijks betrokken bij dodenherdenking en Bevrijdingsdag” [ Meike Huber].
“In mei 1940 raakte Nederland in oorlog met het Duitsland van Adolf Hitler. In slechts vijf dagen walste het moderne Duitse leger over Nederland heen. Ondanks de ongelijke verhoudingen werd stevig tegenstand geboden, en niet alleen door Nederlandse soldaten. In Zeeland waren Franse soldaten actief, die Nederland te hulp schoten. Marokkaanse soldaten hebben meegevochten in het Franse leger.
Churchill en Eisenhower hebben op de Anfa-conferentie in Casablanca in 1943 Sultan Mohamed V gevraagd om zijn speciale eenheid van soldaten ter beschikking te stellen aan geallieerde strijdmachten. Deze speciaal getrainde troepen konden ongezien en ongehoord in een vijandelijk gebied binnendringen. Zij waren ook gespecialiseerd in gevechten in de bergen. Deze speciale eenheid bleek later nodig te zijn bij de gevechten rondom het Monte Cassino gebergte.
Onder de Franse troepen waren Marokkaanse soldaten die in de Zeeuwse klei hun best beentje voorzetten. Marokko was toen een Frans protectoraat en de Marokkaanse sultan hoopte dat de Marokkaanse steun aan Frankrijk zijn land de onafhankelijkheid kon bieden. Vandaar dat duizenden Marokkanen aan Franse zijde in de oorlog meevochten, en vooral in de bevrijding van Zuid-Europa een behoorlijk aandeel hadden.
De Marokkanen in Nederland hadden in mei 1940 het ongeluk dat zij als lichtbewapende troepen tegenover Duitse tanks kwamen te staan. De hevige gevechten eisten hun tol waardoor een onbekend aantal Marokkanen kwam om, de meesten werden krijgsgevangen gemaakt. Met bietentreinen en schepen gingen zij naar Duitsland voor dwangarbeid en opsluiting in krijgsgevangenkampen” [ Johan van de Waerdt].
“De groep van Daoud, sergeant die leiding had over 34 soldaten, was licht bewapend en wist te overleven samen met 25 anderen. Om aan de vijand te ontkomen, trokken ze hun uniform uit en sprongen in de Schelde. Na een koude zwemtocht van ruim twintig kilometer werden ze opgemerkt en opvangen door een Nederlander. Van hem kregen ze kleding, eten en onderdak. Na twee dagen onderduiken, werden ze op weg geholpen naar België en van daaruit konden ze terug naar Frankrijk”[ Meike Huber].
“In 1943 kwam een deel van de Marokkanen terug in Zeeland om als dwangarbeider te helpen met de bouw aan de Atlantik-Wall, de grote verdedigingslinie langs de kust. De inwoners van Zeeland keken hun ogen uit naar die vreemde mannen, gehuld in lange donkere jassen, met vreemde hoofddeksels en sandalen. De dorpsbewoners hadden medelijden met de vreemdelingen, die ver van huis waren opgesloten achter prikkeldraad. Ze breiden warme mutsen en sjaals voor de gevangenen en brachten soms wat eten. Als dank kregen de dorpsbewoners van de Marokkanen zelfgemaakte slangenstokken en ringen van muntgeld. Er ontstonden zelfs vriendschappen tussen de dorpelingen en de Marokkanen. Maar even onverwachts als ze waren aangekomen vertrokken de Marokkanen weer, in het najaar van 1944. Ze werden afgevoed naar kampen in Frankrijk en Duitsland. Niemand weet wat er met hen geworden is” [Johan van de Waerdt].
“Na de oorlog hebben de Marokkaanse soldaten meegedaan aan een groot defile’in Parijs als overwinnaars van de oorlog. De sultan van Marokko Mohamed V is door generaal De Gaulle geëerd met de onderscheiding “Compagnon de la libëration “. De enige keer dat deze onderscheiding werd toegekend aan een niet-Fransman”, aldus Obdeijn, schrijver van het boek “geschiedenis van Marokko”.
“Zelfs in de tachtigjarige oorlog waren de Nederlanders en Marokkanen bondgenoten tegen de Spanjaarden. Wij zijn geen vreemden voor elkaar, zo blijkt uit de geschiedenis” aldus Mohamed Achahboun in Trouw.
Wilt u meer weten over dit onderwerp, bezoek de websites:
www.bevrijdingintercultureel.nl
www.bmzeeland.nl [ van bevrijdingsmuseum]
www.aacf-fr.nl [ Nederlandse website met Franstalig informatie, van association des anciens combattants français – au Pays Bas].
Abdellah Azaoum
