Kunt u iets vertellen over wat u zoal doet?
Ik werk ongeveer 22 jaar bij Pameijer. Ik heb op dit moment een combinatie van drie functies: projectleider familie support, diversiteitmedewerker en persoonlijk ondersteuner. Ik leid mensen naar plekken toe of ik doe evaluaties met cliënten. Het is alleen zo dat ik na 13 jaar stop als diversiteitmedewerker. Dus dan heb ik nog twee functies. Bij het diversiteitbeleid binnen de instelling heb ik een groot aandeel in gehad. Bijvoorbeeld bij de woonvoorzieningen Oase en Aïcha (beschermende woonvormen voor mensen met een islamitische achtergrond, red.) heb ik samen met Abdul Bejdad een heel team opgezet. Ik heb ook veel bijgedragen aan het beleid binnen de instelling. Wij hebben bijvoorbeeld pas een project afgerond rond de ondersteuningsmethode (onder andere het behandelplan en het begeleidingsplan) dat eigenlijk niet altijd aansluit bij mensen van andere culturen. We hebben in een jaar tijd een project gemaakt en daar komt in januari een verslag van wat wel beter aansluit ook bij andere culturen. Dus dat is ook een van de dingen waarin ik ook een aandeel in heb gehad. Het wordt een soort e learning project, dus via de computer kan de begeleider en de cliënt samen dingen doen en vragen beantwoorden om zo te komen voor een plan voor de cliënt. Hiermee gaan we in januari 2013 mee aan de slag.
Projectleider familie support: wat houdt dat in?
Ik ben sinds mei 2012 projectleider familie support. Dat betekent dat ik aan het onderzoeken ben wat Pameijer nodig heeft om familiebeleid te ontwikkelen. Dat komt eigenlijk uit het ondersteuningsplan van de cliënt, waarin altijd de vraag voorkomt: “wat is het netwerk van de cliënt en wat kan deze voor de cliënt betekenen?” In de praktijk wordt niet altijd optimaal gebruik van het netwerk gemaakt. Als ik bijvoorbeeld een evaluatie heb met een cliënt, dan zit daar vaak de begeleider , de behandelaar en de cliënt. Sommige cliënten hebben zoveel contact met hen familie en hun netwerk dat die heel belangrijk voor de cliënt zijn. Ze zouden dan ook meer betrokken kunnen worden bij de ondersteuning van de cliënt. Dus daar ben ik mee bezig om te helpen ontwikkelen. Verder is het zo dat familieleden zelf ook meer mogelijkheden moeten hebben om elkaar bij vragen te ondersteunen. Bijvoorbeeld over de vraag hoe je omgaat met een familielid die problemen heeft of een verstandelijke beperking. Dat zijn wij ook aan het organiseren, allerlei familiebijeenkomsten waar mensen kennis maken met elkaar en waar ze kunnen kijken waar ze gezamenlijke vragen hebben. Ik ben ook aan het kijken wat er nodig is aan deskundigheid bij de begeleiding om op een goede manier met familie in gesprek te gaan. Het is voor de begeleiding soms lastig: hoe betrek je de familie bij de ondersteuning van de cliënt? Je hebt ook families die denken van: ‘hij zit daar goed en verder oké’. Je hebt aan de andere kant familie die zich misschien teveel wil bemoeien met de cliënt. Hoe ga je daarmee om als de regie bij de cliënt ligt. En je hebt ook familie die misschien niet durft. Zo zijn allerlei soorten waarvan we denken van nou daar moet eigenlijk de begeleider beter mee leren omgaan.
Wat houdt het functie van familievertrouwenspersoon in?
Er is ook een familievertrouwenspersoon binnen de Pameijer, die is er nu ongeveer anderhalf jaar. Maar eigenlijk is die niet genoeg bekend binnen de instelling, dus ik ben samen met hem mee bezig om dat voor elkaar te krijgen. Door middel van voorlichting waarbij hij aanwezig is, door team onderzoeken en gewoon familiebijeenkomsten te organiseren.
De familievertrouwenspersoon is in dit geval een man en hij is niet in dienst van Pameijer maar van een onafhankelijke organisatie. Dat betekent dat hij onafhankelijk kan zijn. Hij is familievertrouwenspersoon bij Pameijer, Delta PC en Bouman ggz. Familieleden kunnen daar terecht voor advies. Bijvoorbeeld als ze niet mee eens zijn over hoe een familielid begeleid wordt. Dan kunnen ze advies krijgen, ze kunnen zelfs ondersteuning krijgen bij een klacht indienen. Maar hij kan ook bijvoorbeeld bemiddelen, een gesprek met de manager of begeleiding met de cliënt en de familie samen. Hij kan ook informatie geven over waar de familie wel of niet recht op heeft en ook iets vertellen over allerlei ziektebeelden. Hij heeft daar een achtergrond in, hij is vroeger manager geweest bij Delta.
Kunt u iets vertellen over uw functie als coach van contactfunctionarissen?
Dat hoort bij het stukje diversiteit dat ik tot nu toe gedaan heb. Contactfunctionarissen zijn er een aantal jaren en al die tijd ben ik hun leidinggevende geweest. Sinds drie jaar hebben ze een andere leidinggevende gekregen en ben ik hun coach. Ik denk met hen mee hoe we hun functie verder kunnen ontwikkelen en biedt ondersteuning bij moeilijke dingen. Zij denken ook mee in het beleid van Pameijer, daar doe ik ook het een en het ander mee. Dus dat is mijn samenwerking met contactfunctionarissen.
U doet ook iets met ervaringsdeskundigen. Merkt u ook dat er weinig ervaringsdeskundigen van allochtone afkomst zijn en hoe komt dat volgens u?
Er zijn er niet zoveel, dat is ook zo. Hoe dat komt, dat vind ik een lastige vraag. Bij het project empowerment, waar ik als ambassadeur aan verbonden ben, vind ik het inderdaad belangrijk dat daar ook wat meer mensen van andere cultuur bij komen. Een paar zijn er wel, maar eigenlijk zou dat veel meer kunnen. Ik zie het als mijn taak om daar wat meer op te letten en mensen wat meer daarover in te lichten en voor te lichten dat het wel belangrijk is. Gelukkig wordt wel gezien dat dat belangrijk is. Bij de nieuwe opleiding van ´Howie de harp´ die in januari 2013 gaat starten zitten wel een aantal mensen van andere culturen. Dus dat is wel heel erg fijn dat dat gebeurt.
Men zegt dat er veel taboes en schaamte bij allochtonen heersen om ervaringsdeskundige te zijn, hoe denkt u zelf daarover?
Ik denk dat het mee speelt. Ik denk ook dat het wat meer tijd nodig heeft voordat mensen zover zijn dat ze hun ervaringen echt ook gaan gebruiken ter ondersteuning van andere cliënten. Wellicht hebben ze meer tijd nodig om hoe er binnen hun cultuur over gedacht wordt om te zetten naar iets wat voor anderen ook bruikbaar is. Hoe? Mijn persoonlijke mening is het voor de cliënt belangrijk te weten dat familie en mensen die belangrijk zijn achter hem staan. Ik vraag me af of een taalbarrière nog meespeelt, of ze altijd snappen wat er gezegd of gedaan wordt. Ik vind dat bij Pameijer in het algemeen het taalgebruik vrij moeilijk is, ik denk dat het soms eenvoudiger kan. En natuurlijk spelen de taboes ook mee, maar ik denk dat dat niet de hoofdoorzaak hoeft te zijn.
Wat is er tussentijds bereikt en wat wilt u nog met uw projecten bereiken?
We hebbent contactfunctionarissen die de brugfunctie vervullen, zowel intern als extern. Andere organisaties weten van de functie en maken daar ook gebruik van als ze een cliënt uit een andere cultuur aanmelden. Intern worden de contactfunctionarissen gebruikt als er communicatie moeilijkheden zijn of als advies nodig is. Verder hebben de contactfunctionarissen in het beleid behoorlijk wat bereikt. Bijvoorbeeld de ondersteuningsmethode die vereenvoudigd is. Wij zijn ook bezig geweest met de werving- en selectiemethode voor nieuw personeel, waarbij er gekeken wordt dat ook meer mensen van andere culturen binnen komen. Verder zijn er veel bijeenkomsten door de jaren heen georganiseerd voor bepaalde verwanten en familie.
Tot slot kunt u nog iets aanvullen?
Naast ervaringsdeskundigheid bij cliënten zijn wij nu ook bezig met de familie. Familieleden die een cliënt bij Pameijer hebben worden ondersteund door de Pameijer. Familieleden worden met elkaar in contact gebracht. We helpen hen met het opstellen en vertellen van hun verhaal rond hun ervaringen. Dit kan voor andere families ook weer ondersteuning zijn. Daar gaan we in januari met vier ouders mee beginnen. Ze gaan in ieder geval hun verhaal leren schrijven, hoe hun beleving is geweest met de cliënt, bijvoorbeeld bij een opname, medicijnverandering of de ziekte.
Door Abdellah Azaoum
