Van woensdagmiddag 17 December 2025 tot donderdag 18 December vroeg in de ochtend organiseerde de Pauluskerk weer een actie ‘Recht op Rust’. Wederom op het Schouwburgplein in Rotterdam om aandacht te geven aan de problemen van de honderden daklozen in Rotterdam en voor oplossingen. En oplossingen zijn er: met creatieve oplossingen valt dakloosheid op te lossen.
Het begin: verdwenen bankjes op Rotterdam Centraal
Deze acties zijn begonnen nadat Peter probeerde in de hal van het Centraal Station op een bank te overnachten. Niet dus. Niet alleen werd hij wakker gemaakt en aangehouden. ProRail verwijderde vervolgens ook alle banken in die stationshal zodat ook overdag de vermoeide reizigers niet even konden zitten om te wachten op hun trein en intussen naar de prachtige video presentatie over Rotterdam en de haven hoog op de wanden van die hal te kijken. Tegenwoordig moet je zelf een stoel of rollator bij je hebben om daar rustig in de hal te zitten.
Op de Koekamp in Den Haag bij het Centraal Station was ook alweer en paar jaar geleden dit het centrale thema op een bijeenkomst van de Federatie van daklozen verenigingen in de grote steden. Het Straatconsulaat heet de daklozenvereniging in Den Haag want daar denken ze diplomatiek. Die bijeenkomst op de Koekamp leek op ons Recht op Rust, ook met een podium, muziek, gedichten en met tentjes om de nacht door te brengen.
We hebben al verschillende acties gehad. Eerst op het plein vóór het station waar een heel tentenkamp werd opgezet met britsen om op te slapen, eten voor de bezoekers en een zeepkist om op te staan en je mening over het probleem te geven. Belangstelling was er genoeg. Kunstenaars deden mee om sommige tenten ook te beschilderen en er was muziek. Ook dit jaar is er volop belangstelling en klimmen de ‘ervaringsdeskundige’ daklozen op de zeepkist om over hun ervaring te vertellen. Dakloosheid is eigenlijk overbodig en wordt kunstmatig in stand gehouden door groepen in de gemeenteraad die Rotterdam zo Onleefbaar mogelijk willen houden.
Yuppen in het Oude Westen: ‘Gentrifikankerop!’
Tegenover de Pauluskerk Rotterdam ligt de buurt het Oude Westen. Daarin staan zo’n tien procent van de woningen leeg. De benedenwoningen met nog een stuk tuin worden vooral verhuurd aan geïnteresseerde Yuppen. Gentrificatie noemen ze dat. Maar op een groot reclamebord in de buurt las ik: “Gentrifikankerop!” Sommige Rotterdammers zijn kennelijk niet erg blij met die toenemende Yuppificatie van hun wijk. De vergrijzende oorspronkelijke bewoners mogen trappen klimmen, tot vier etages hoog. Want pas bij meer dan vier etages is een lift verplicht. In veel binnensteden wordt de grond waarop de huizen staan meer waard dan de huizen die er op staan. Daarom gaan mensen met geld om te beleggen die huizen in de oude stadswijken opkopen zonder ze verder te verhuren.
Good practice in Zwolle
Alleen de gemeente Zwolle probeert de eigenaren van zulke woningen er toe te brengen om die huizen toch te verhuren, maar zonder huurbescherming en met een makkelijke regeling voor het opzeggen van de huur bij verkoop van het pand. Hier in Rotterdam met die Onleefbaren in de Gemeenteraad is zo’n oplossing minder waarschijnlijk.
Van kantoorgebouw naar woningen
Al weer jaren geleden was ik op het Hofplein in dat grote gebouw van de Shell met die grote schelp op de gevel. In dit gebouw zijn alleen de onderste drie etages verhuurd aan bedrijven. Alles daarboven staat leeg! Er was een tentoonstelling over leegstaande kantoorpanden in Rotterdam ergens bovenin het pand. Bij wijze van attractie had men in de etage eronder alle gipsplaten tussenwandjes van de kantoren weggebroken en er graszoden op de vloer gelegd. Daar kon je op voetballen ! Het werd een ruimte met geweldig uitzicht en met alleen de betonnen liftkoker in het midden. In de tentoonstelling erboven was te zien hoeveel leegstaande kantoorpanden er waren in Rotterdam. Vanuit die Shelltoren waren er alleen al op het Weena drie te zien.
Ook was er een bouwplan te zien om die Shelltoren in zijn geheel om te bouwen tot een gebouw met appartementen voor mensen. Aan de buitenkant met balkons er aan gehangen en zo meer. Helaas is dat plan nooit uitgevoerd. Wel wordt het Hofplein omgetoverd tot een groen park en dan zou het helemaal mooi zijn om in die Shelltoten te wonen. Toch is op de Westblaak aan de zuidzijde en aan de kant van het Eendrachtsplein een groot kantoorgebouw omgebouwd tot zo’n 300 studentenwoningen. Het is bijna klaar. Met meer zulke verbouwingen van kantoren tot kleine woningen kan ook Rotterdam het woonprobleem oplossen voor de honderden daklozen.
Housing first
Geef ze eerst een huis zodat ze ’s nachts thuis kunnen slapen en dat niet overdag met hun hoofd op een tafel in de Pauluskerk hoeven doen. Dan kunnen zij de nodige sociale en medische hulp thuis krijgen en hebben zij ook tijd om werk te zoeken. ‘Housing First’ heet die aanpak die in New York door de daklozen zelf is ontwikkeld en die ook internationaal meer en meer navolging krijgt.
Ombouwen recreatiewoningen
Een andere oplossing voor de dakloosheid is om alle recreatiewoningen op parken zoals de Kruiningergors op Voorne het hele jaar bewoonbaar te maken. Nu moet je er van oktober tot april wegwezen, althans je mag er niet slapen. De rest van het jaar wel. Dit wordt door de Haagse ambtenarij tegen gehouden. Die ambtenarij is bang voor aanvragen van huursubsidie voor die recreatiewoningen. Hier en daar wordt er toch volop gewoond in die recreatieparken maar Den Haag houdt dat tegen.
Wees creatief, niet star!
Mijn conclusie: dakloosheid is overbodig als maar een aantal ambtelijk star denkende beleidsmensen creatief zouden worden en ook de wil hadden om die dakloosheid voorgoed te beëindigen. Is dat wensdenken of moeten die starre denkers eerst het graf in ? De tijd zal het leren.
